• Data: 2023-10-27 • Autor: Marcin Sądej
Mój tata zmarł 11 lat temu, jedynym spadkiem jest mieszkanie lokatorskie własnościowe, w którym nadal mieszka moja mama. Jestem jedynaczką i nie mamy innych osób mogących dziedziczyć po tacie. Nie zgłaszaliśmy do urzędu skarbowego faktu nabycia spadku, gdyż nie wiedziałyśmy o takiej konieczności. Czy w chwili obecnej jest jakaś możliwość uniknięcia podatku od spadku? Czy powinnyśmy teraz zgłosić się do urzędu, czy lepiej, jak mama przepisze całość mieszkania na mnie lub na moje dzieci?
Obowiązek rozliczenia nabytego spadku jest niezależny od dalszego rozporządzania przedmiotem spadku. Oznacza to, że nawet w przypadku przepisania mieszkania na inną osobę, sprzedaży takiego mieszkania lub darowizny nadal konieczne będzie rozliczenie podatku z tytułu nabycia spadku po zmarłym ojcu.
W zakresie podatku wskazać należy, że co do zasady nabycie spadku podlega podatkowi od spadków i darowizn. Jednakże art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn przewiduje całkowite zwolnienie w przypadku nabycia majątku od najbliższej rodziny. Całkowite zwolnienie z podatku od spadków występuje w przypadku zgłoszenia faktu nabycia spadku naczelnikowi urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przy pomocy druku SD-Z2.
Zobacz również: Jakie kara za niezgłoszenie nabycia spadku?
Powyższe zasady stosuje się do osób zmarłych po 2007 roku. Jeżeli zatem było wydane postanowienie sądu o nabyciu spadku, należy ustalić, czy upłynął termin 6-miesięczny na złożenie zeznania SD-Z2 od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu. Jeżeli takiego dokumentu nie ma, należy udać się do sądu i założyć sprawę o stwierdzenie nabycia spadku.
Inaczej przedstawia się sprawa, jeśli termin na złożenie dokumentu SD-Z2 upłynął. W takim wypadku nie ma możliwości zwolnienia z całości podatku. Inny jest również dokument, który należy przedłożyć do urzędu skarbowego – SD-3. W tym przypadku można jednak zastosować zwolnienie z podatku określane jako ulga mieszkaniowa. Ulga przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:
od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku; od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
Podstawowym warunkiem tego zwolnienia jest nieposiadanie innej nieruchomości mieszkalnej oraz zameldowanie i faktyczne zamieszkiwanie w nabytym w spadku mieszkaniu przez 5 lat, licząc od dnia złożenia dokumenty SD-3.
Zobacz również: Rozliczenie PIT za zmarłego rodzica
Przykład 1
Panu Andrzejowi zmarł 2 lat temu dziadek, a rodzina zaniedbała obowiązek zgłoszenia spadku do urzędu skarbowego. Pan Andrzej po kilku latach zrozumiał, że zaniedbując ten obowiązek, naraził się na potencjalne konsekwencje podatkowe. Postanowił działać i zgłosić nabycie spadku po terminie. Mimo przekroczenia 6-miesięcznego okresu udało mu się skorzystać z ulgi mieszkaniowej i zminimalizować podatek od spadku poprzez spełnienie wymagań dotyczących zamieszkania w nabytym mieszkaniu przez 5 lat oraz pozostałych warunków.
Przykład 2
Pan Michał odziedziczył jej mieszkanie po swojej mamie. Niestety, z powodu trudności rodzinnych i innych zobowiązań zapomniał o konieczności zgłoszenia nabycia spadku do urzędu skarbowego. Po kilku latach przypomniał sobie o tym obowiązku. Zgłosił nabycie spadku na formularzu SD-3 i musiał zapłacić należny podatek.
Zgłoszenie spadku do urzędu skarbowego jest ważnym krokiem po śmierci bliskiej osoby. Termin na zgłoszenie wynosi 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia sądu lub zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Opóźnienie w zgłoszeniu może prowadzić do konieczności zapłaty podatku od spadku, ale istnieją pewne ulgi, które pozwalają zminimalizować to obciążenie. Warto więc przede wszystkim być terminowym, ale także mieć świadomość możliwości skorzystania w niektórych sytuacjach z ulgi mieszkaniowej.
Jeśli znajdujesz się w sytuacji podobnej do tych opisanych przykładów lub masz pytania dotyczące zgłoszenia spadku po śmierci bliskiej osoby, jesteśmy gotowi pomóc. Nasi doświadczeni prawnicy służą wsparciem i poradą prawną. Jeżeli chcesz skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w prawie zamówień publicznych oraz obsłudze prawnej firm. Zajmuje się również sporządzaniem projektów umów, uchwał, regulaminów, polityk oraz innych aktów. Jednocześnie, posiada także szerokie zainteresowania w innych dziedzinach prawa, pozwalające na udzielanie porad w zróżnicowanych stanach faktycznych i prawnych.
Zapytaj prawnika
