• Data: 2023-11-16 • Autor: Katarzyna Siwiec
Po śmierci bliskiej osoby jest sporo formalności do załatwienia. Rodzina musi zorganizować pogrzeb, zamknąć sprawy po zmarłym i ostatecznie także – zająć się spadkiem. Postępowanie spadkowe może trwać krócej lub dłużej, wiąże się z różnymi kwestiami, o których trzeba pamiętać. W tym nadmiarze wydarzeń wiele osób niestety zapomina o ostatnim obowiązku, jakim jest zgłoszenie spadku w US. Czy jeśli tego nie zrobimy w odpowiednim czasie, to czeka nas kara za niezgłoszenie spadku do urzędu skarbowego? Rozważymy ten temat na podstawie pytania, które przesłała do nas pani Iwona:
Po śmierci ojca przeprowadzono postępowanie spadkowe, było to już ponad 5 lat temu. Na podstawie testamentu spadek nabyłam ja i siostra. Zapomniałam o zgłoszeniu spadku w urzędzie skarbowym. Jak to teraz wyjaśnić i jakie skutki podatkowe wywoła niezgłoszenie spadku po tak długim czasie? Czy mogę uniknąć kary?
Generalnie, gdyby Państwo zgłosili nabycie spadku w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o nabycia spadku, na podstawie art. 4 a ustawy o podatku od spadków i darowizn bylibyście z obowiązku podatkowego zwolnieni.
Niestety, jak wyjaśnia to wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 listopada 2012 r., sygn. akt II FSK 750/11, niedopełnienie obowiązku zgłoszenia zwolnienia podatkowego w terminie 6 miesięcy (z uwzględnieniem wyjątku z art. 4a ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn) powoduje jego wygaśnięcie, a w konsekwencji utratę prawa do zwolnienia od podatku. Charakter materialny terminu wprowadzonego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy wyklucza przywrócenie w wypadku jego uchybienia. Jak wynika bowiem z art. 162 § 4 Ordynacji podatkowej, instytucję przywrócenia terminu stosuje się wyłącznie do terminów procesowych, a więc nie do terminu przewidzianego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy podatkowej.
Zobacz również: Jak rozliczyć spadek w urzędzie skarbowym?
Tak więc obecnie mogą Państwo tylko działać w celu uniknięcia sanacyjnej 20% stawki podatku od spadków i darowizn.
Jak stanowi bowiem art. 15 ust 4 wspomnianej ustawy, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20%, jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.
W przypadku zaś I grupy podatkowej, do której Pan należy, podatek ten wynosi maksymalnie 7%.
Niezłożenie zgłoszenia o nabyciu w spadku własności rzeczy lub praw majątkowych w terminie 6 miesięcy (ma to miejsce na deklaracji SD-Z2) od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku nie jest zagrożone żadną sankcją karnoskarbową, a skutkuje jedynie utratą przedmiotowego zwolnienia i opodatkowaniem nabycia spadku na zasadach ogólnych, określonych w ustawie.
Zobacz również: Kara za niezgłoszenie spadku do urzędu skarbowego
Dlatego obecnie proszę złożyć deklarację i organ skarbowy ustali należny podatek z uwzględnieniem ulg ale niestety z ewentualnymi odsetkami, w ten sposób unikną Państwo ewentualnej stawki 20% podatku.
Ewentualna możliwość to odczekania 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy (2017), tj. do końca 2022 roku, aż się zobowiązanie przedawni, ale to oczywiście zależy od tego, czy US się dowie o spadku, a sąd winien urząd zawiadomić, więc to jest raczej mało możliwe rozwiązanie.
Przykład 1
Pani Bożena otrzymała na mocy postanowienia sądowego spadek po swojej matce. Teraz, po roku, zorientowała się, że nie zgłosiła tego faktu do urzędu skarbowego. Zastanawia się, czy grozi jej jakaś kara finansowa. Okazuje się, że niezgłoszenie spadku do urzędu skarbowego skutkować będzie jedynie koniecznością zapłaty podatku od spadków i darowizn.
Przykład 2
Pan Tomasz zignorował swoje obowiązki jako spadkobiercy, choć sąd przyznał mu spadek na mocy testamentu po zmarłej żonie. Od tego czasu minęły 3 lata i urząd skarbowy wszczął postępowanie kontrolne. Niestety w tej sytuacji pan Tomasz musi liczyć się z zapłatą 20% podatku karnego od nabycia spadku.
Jak widać, niezgłoszenie spadku do urzędu skarbowego może mieć różne konsekwencje dla podatnika. Najlepiej dokonać tego zgłoszenia nawet po czasie, bo wtedy czeka nas tylko konieczność zapłaty należnego podatku. Jeśli urząd rozpocznie kontrolę, wówczas należy liczyć się już z wyższą stawką podatku karnego. Pewną opcją jest także czekanie na przedawnienie tej sprawy, jednak nigdy nie wiemy, czy US wcześniej nie zacznie kontroli.
Jeśli dotyczy Cię podobna do opisanych sprawa lub nie wiesz, jakie formalności spadkowe są konieczne, warto skonsultować ten temat ze specjalistą. Nasi prawnicy mają wieloletnie doświadczenie i szybko oraz rzetelnie dokonają analizy dokumentów spadkowych, udzielając porady co do dalszych czynności.
Opisz swoje pytanie w formularzu pod tekstem, by otrzymać szybką, niezobowiązującą wycenę usługi.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
3. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 listopada 2012 r., sygn. akt II FSK 750/11
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Siwiec
Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w prawie zamówień publicznych oraz obsłudze prawnej firm. Zajmuje się również sporządzaniem projektów umów, uchwał, regulaminów, polityk oraz innych aktów. Jednocześnie, posiada także szerokie zainteresowania w innych dziedzinach prawa, pozwalające na udzielanie porad w zróżnicowanych stanach faktycznych i prawnych.
https://www.linkedin.com/in/katarzyna-siwiec-radca-prawny/
Zapytaj prawnika
