• Data: 2024-03-11 • Autor: Marcin Sądej
Mam pytanie w kwestii rozliczenia spadku z zagranicy. Jestem Polakiem i mieszkam w Polsce. Zmarł w Niemczech pewien mężczyzna, u którego przed laty pracowałem. Jak się okazało, zapisał mi w testamencie pewną kwotę w euro. Nie byliśmy spokrewnieni. Zgodnie z jego wolą realizacją wszelkich zapisów testamentu (a więc także wypłatą kwoty dla mnie) zajęło się wymienione w testamencie niemieckie stowarzyszenie. Ja o śmierci tej osoby i o zapisie dla mnie dowiedziałem się pół roku później. Następnie stowarzyszenie przelało zapisaną mi kwotę na konto bankowe. Nie mam dostępu do pełnej treści testamentu, dysponuję jedynie skanem fragmentu odpisu testamentu potwierdzającym moje prawo do konkretnej kwoty. Nie ma na nim daty. Skan otrzymałem na maila od członka rodziny zmarłego. Proszę mi poradzić, co z tym spadkiem zrobić, gdzie go zgłosić i jak rozliczyć. Nie wiem, jak go rozliczyć w urzędzie skarbowym. Druk SD-3 jest przygotowany dla polskiego podatnika dziedziczącego po Polaku. Jak miałbym wpisać NIP/Pesel spadkodawcy – obywatela Niemiec? Nie posiadam tych danych. Czy US będzie żądać ode mnie całej ostatniej woli zmarłego? Nie mam dojścia do tego dokumentu, a nawet gdybym miał, to chyba żądano by ode mnie tłumaczenia sporządzonego przez przysięgłego tłumacza, co stanowi koszt i nie wiem, czy nie obciążono by mnie jeszcze jakimiś dodatkowymi kosztami. Obawiam się, że zgłoszenie tego spadku sprawi, że będę miał więcej kłopotów niż pożytku. Co mi Państwo radzą?
Na gruncie prawa polskiego nabycie spadku stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W artykule 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn czytamy, że nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Jeżeli jest Pan obywatelem polskim lub ma Pan miejsce stałego pobytu na terenie RP, to nabycie spadku od osoby z Niemiec podlega co do zasady opodatkowaniu polskim podatkiem od spadków i darowizn.
Z opisu sprawy wynika, że nabycie spadku miało miejsce od osoby niespokrewnionej z Panem, a zatem zaliczanej do III grupy podatkowej. Warto tutaj zauważyć, że zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 4902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej. W konsekwencji obowiązek podatkowy wystąpi, jeżeli wartość nabytego spadku przekroczyłaby 4902 zł (chyba że w ciągu ostatnich 5 lat otrzymał Pan od tej osoby jakieś inne darowizny).
Zobacz również: SD-Z2 spadek
Z kursów NBP stosowanych do przeliczania euro na złotówki z ostatniego roku wynika, że kurs ten nie przekroczył poziomu 4,4 zł/euro. Zatem gdyby otrzymał Pan spadek w przykładowej wysokości 1000 euro, to po przeliczeniu takiej kwoty na złotówki, okazałoby się, że nie zostałaby przekroczona kwota 4902 zł. W rezultacie spadek takie wysokości nie byłby w Polsce opodatkowany, ponieważ przeliczona na złotówki kwota spadku nie przekracza kwoty wolnej od podatku, która w przypadku osoby z III grupy podatkowej nie przekracza 4902 zł. W takiej sytuacji nie miałby Pan również obowiązku zgłaszania spadku do polskiego urzędu skarbowego, gdyż taki spadek nie podlega opodatkowaniu.
Gdyby spadek był większy, na przykład wynosił 5000 euro, w takim przypadku powstałby obowiązek podatkowy od nadwyżki ponad 4902 zł. Rozliczenia podatku w takim przypadku dokonuje się poprzez złożenie zeznania SD-3. W zeznaniu tym należałoby podać datę powstania obowiązku podatkowego, którą jest data dokumentu potwierdzającego nabycie spadku.
Zobacz również: Obywatelstwo niemieckie po ojcu
Opisana sytuacja, owszem, może rodzić pewne problemy natury formalnej związane z wypełnieniem formularza SD-3. Proszę jednak pamiętać, że w przypadku niezgłoszenia spadku naraża się Pan na negatywne konsekwencje ze strony urzędu skarbowego. W razie kontroli z US raczej słabą linią obrony będzie stwierdzenie, że nie zgłosił Pan nabycia spadku, ponieważ nie zna Pan numeru PESEL/NIP spadkodawcy. W czasie, gdy pracowałem jeszcze w US, w takim przypadku po prostu było przyjmowane zeznanie SD-3 bez tego numeru. Ponadto również w przypadku spadku po osobach zmarłych przed 1990 r. przyjmowane są zgłoszenia SD-3, ponieważ takie osoby w ogóle nie miały nadanego NIP/PESEL. Nie jest to okoliczność wyłączająca obowiązek zgłoszenia nabycia spadku.
Myślę, że ewentualne koszty, jakie poniósłby Pan z uwagi na nałożenie na Pana kary grzywny przez US w ramach Kodeksu karnego skarbowego za nieodprowadzenie podatku, mogą być jednak większe niż koszt tłumaczenia dokumentów.
Jan, programista z Krakowa: Jan otrzymał spadek po wujku mieszkającym w Niemczech, który zmarł, zostawiając mu mieszkanie w Berlinie. Jan, jako rezydent Polski, musiał zgłosić ten spadek do polskiego urzędu skarbowego i zmierzyć się z obowiązkami podatkowymi wynikającymi z przepisów o podatku od spadków i darowizn. Z pomocą doradcy podatkowego udało mu się prawidłowo wypełnić formularz SD-3 i uniknąć dodatkowych opłat.
Agnieszka, emerytka z Warszawy: Agnieszka była zaskoczona, gdy dowiedziała się, że jej daleki kuzyn z Włoch zapisał jej niewielką sumę pieniędzy. Nie znając dobrze procedur, początkowo bała się, że proces będzie skomplikowany i kosztowny. Jednak okazało się, że suma była na tyle mała, że nie przekraczała kwoty wolnej od podatku. Agnieszka nie musiała płacić podatku od spadku, a cała sprawa ograniczyła się do zgłoszenia informacji do odpowiednich instytucji.
Tomasz, przedsiębiorca z Gdyni: Tomasz odziedziczył po ciotce z Kanady znaczący pakiet akcji jednej z tamtejszych firm. Chociaż wartość spadku była wysoka, Tomasz stanął przed wyzwaniem związanym z różnicami w przepisach podatkowych i koniecznością dokładnego przeliczenia wartości akcji na złotówki według kursu NBP. Współpracując z biurem rachunkowym, udało mu się prawidłowo rozliczyć nabycie spadku i uniknąć nieprzyjemności związanych z ewentualnymi błędami w rozliczeniach.
Podsumowanie: Rozliczenie zagranicznego spadku w Polsce wymaga zrozumienia obowiązujących przepisów i często skomplikowanej dokumentacji. Niezależnie od tego, czy spadek jest niewielki, czy znaczący, kluczowe jest właściwe zgłoszenie go do urzędu skarbowego i zastosowanie się do polskiego prawa podatkowego. W artykule przedstawione zostały praktyczne aspekty oraz przykłady, które pomogą w przeprowadzeniu przez proces opodatkowania spadku z zagranicy, minimalizując ryzyko i stres związany z potencjalnymi błędami.
Potrzebujesz pomocy w rozliczeniu zagranicznego spadku? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online i profesjonalnego przygotowania niezbędnych pism, aby upewnić się, że wszystko przebiega gładko i zgodnie z prawem. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marcin Sądej
Absolwent prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalizuje się w prawie zamówień publicznych oraz obsłudze prawnej firm. Zajmuje się również sporządzaniem projektów umów, uchwał, regulaminów, polityk oraz innych aktów. Jednocześnie, posiada także szerokie zainteresowania w innych dziedzinach prawa, pozwalające na udzielanie porad w zróżnicowanych stanach faktycznych i prawnych.
Zapytaj prawnika
