Dziedziczenie w małżeństwie bezdzietnym

Dziedziczenie w przypadku bezdzietnego małżeństwa

Kodeks cywilny (K.c.) w części dotyczącej spadków ustala reguły zarówno dziedziczenia ustawowego, jak i na podstawie testamentu.

Według art. 93 § 1 K.c. – w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.

W przypadku braku dzieci (zstępnych) spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W sytuacji braku dzieci i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.

Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.

Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy.

Jeżeli jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku.

Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku.

W przypadku braku dzieci spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.

Te reguły dotyczą jedynie sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu. W przeciwnym wypadku dziedziczenie następuje zgodnie z treścią rozrządzenia testamentowego. Tutaj spadkodawca ma pełną swobodę. Może wskazać jednego lub kilku spadkobierców. Jeżeli spadkodawca powołał do spadku lub do oznaczonej części spadku kilku spadkobierców, nie określając ich udziałów spadkowych, dziedziczą oni w częściach równych.

Zobacz również: Testament wzajemny

Spisanie testamentów wzajemnych miedzy małżonkami

Spadkodawca może ustalić tzw. podstawienie, czyli powołać spadkobiercę testamentowego na wypadek, gdyby inna osoba powołana jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą (podstawienie).

Jeżeli spadkodawca powołał kilku spadkobierców testamentowych, a jeden z nich nie chce lub nie może być spadkobiercą, przeznaczony dla niego udział, w przypadku braku odmiennej woli spadkodawcy, przypada pozostałym spadkobiercom testamentowym w stosunku do przypadających im udziałów. Jest to tzw. przyrost, którego działanie można wyłączyć przez wyraźną informację w testamencie, wówczas udział takiego spadkobiercy przypada spadkobiercom ustawowym.

Jeśli jedyny ustalony w testamencie spadkobierca nie dożył otwarcia spadku, w jego miejsce wchodzi spadkobierca podstawiony albo spadkobiercy ustawowi, jeśli podstawienia nie było.

Reasumując, radziłabym Pani i mężowi spisać oddzielne testamenty na wypadek swojej śmierci, gdyż przy braku dzieci po śmierci małżonka spadek nie przypada w całości na rzecz drugiego małżonka. Dlatego też może zaistnieć sytuacji, że np. będzie Pani dziedziczyć spadek po śmierci męża w zbiegu z rodzeństwem męża. Tak będzie w sytuacji Pani męża. Zatem jedynie testament, w którym Pani powoła do dziedziczenia po sobie męża, a mąż w swoim testamencie powoła Panią, sprawi, że wyłącznie Pani i mąż będziecie jedynymi spadkobiercami po śmierci współmałżonka.

Zobacz również: Kolejność dziedziczenia po wujku

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.