• Data: 2024-03-11 • Autor: Iryna Kowalczuk
Mój ojciec zmarł w 5 miesięcy temu. Nie utrzymywaliśmy kontaktu. Nie wiem, czy coś po sobie zostawił, nie wiem też, czy miał jakieś długi. Obawiam się sytuacji, gdzie byłbym zmuszony spłacać jego ewentualne zobowiązania. Czy w przypadku braku złożenia u notariusza oświadczenia o odrzuceniu spadku zostanę automatycznie obciążony zobowiązaniami ojca? Co w przypadku, gdy wysokość ewentualnych zobowiązań przekroczy wysokość ewentualnego spadku? Czy podatek od spadków i darowizn musiałbym zapłacić od całości pozostawionego spadku, czy od wartości pozostałej po odliczeniu zobowiązań? Czy jeżeli ojciec pozostawił po sobie testament, o którym nic nie wiem, i ewentualny spadek zapisał komuś innemu, to czy ja będę zobowiązany do regulowania ewentualnych długów?
Dziedziczenie po osobie zmarłej następuje na podstawie ustawy lub testamentu. Jeżeli zmarły pozostawił testament, dziedziczenie odbywa się na podstawie tego właśnie testamentu, czyli dziedziczy wyłącznie osoba lub osoby w nim wskazane.
Osoba ta (lub osoby) dziedziczy spadek i jednocześnie długi zmarłego. Tak więc żadne inne osoby poza tymi wskazanymi w testamencie nie dziedziczą ani spadku, ani długów. Jeżeli zmarły nie pozostawił testamentu, wówczas mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym. W pierwszej kolejności dziedziczą dzieci zmarłego i jego małżonek. Jeżeli Pan w ciągu 6 miesięcy po śmierci ojca nie odrzuci po nim spadku, to przyjmie Pan spadek po nim z dobrodziejstwem inwentarza.
Art. 1015 Kodeksu cywilnego stanowi:
„§ 1. Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
§ 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza”.
W świetle art. 1015 § 2 skutkiem prawnym milczenia spadkobiercy co do przyjęcia lub odrzucenia spadku jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Milcząc, spadkobierca nabywa spadek w sposób definitywny z ograniczeniem swojej odpowiedzialności za długi spadkowe do wysokości wartości spadku. Co to oznacza dokładnie, wskazuje art. 1031 §. W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi.
Zobacz również: Zrzeczenie się ojca przez dziecko
Spadkobierca (lub wszyscy spadkobiercy łącznie), który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, może złożyć w sądzie albo przed notariuszem wykaz inwentarza. W wykazie inwentarza z należytą starannością ujawnia się przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku. W razie ujawnienia po złożeniu wykazu inwentarza przedmiotów należących do spadku, przedmiotów zapisów windykacyjnych lub długów spadkowych pominiętych w wykazie inwentarza, składający wykaz uzupełnia go (art. 10311).
Tak więc jeżeli Pan spadku nie odrzuci, to przyjmie go Pan z dobrodziejstwem inwentarza, czyli za długi ojca będzie Pan odpowiadał tylko do wysokości odziedziczonych aktywów spadku, Pana osobisty majątek pozostanie bezpieczny. Po przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza musi Pan sporządzić wykaz inwentarza i podać w nim wszystkie znane Panu długi ojca oraz ilość, rodzaj i wartość tego, co Pan po nim odziedziczył.
Zobacz również: Spadek po ojcu z którym nie miało się kontaktu
Co do podatku od spadku, to jako syn zmarłego znajduje się Pan w tzw. grupie „zerowej” podatkowej, czyli jako najbliższa rodzina nie płaci Pan żadnego podatku. Jedynym warunkiem jest to, aby w ciągu 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku, a w przypadku notarialnego poświadczenia dziedziczenia wciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania aktu, zgłosił Pan nabycie spadku do urzędu skarbowego.
Przypadek Anny: Niespodziewany Dziedzic: Anna, która straciła kontakt ze swoim ojcem kilka lat temu, otrzymała wiadomość o jego śmierci. Zaskoczona, musiała zmierzyć się z formalnościami związanymi ze spadkiem. Odkryła, że jej ojciec zostawił niewielki dom, ale także znaczne długi. Zmagając się z emocjami i niepewnością, Anna musiała szybko nauczyć się, jak prawidłowo odrzucić spadek, aby uniknąć odpowiedzialności za długi.
Historia Tomasza: Testament i Niespodziewane Długi: Tomasz dowiedział się o śmierci swojego ojca, z którym nie miał kontaktu od lat. Ku jego zaskoczeniu, ojciec zostawił testament, w którym Tomasz został jedynym spadkobiercą. Wkrótce okazało się, że spadek zawierał nie tylko kilka cennych przedmiotów, ale również nieznane Tomaszowi długi. Tomasz musiał podjąć trudną decyzję – czy przyjąć spadek z obawą przed długami, czy też odrzucić całość, tracąc potencjalne korzyści.
Doświadczenie Jakuba: Ostatnia Wola Ojca: Jakub, który od lat nie utrzymywał kontaktu ze swoim ojcem, otrzymał nieoczekiwanie wiadomość o jego śmierci. Wkrótce dowiedział się, że jest wspomniany w testamencie. Ojciec pozostawił mu niewielką kwotę pieniędzy, ale także zbiór osobistych pamiątek. Dla Jakuba, mimo mieszanych uczuć, było to zaskakujące i wzruszające doświadczenie, które skłoniło go do refleksji nad ich skomplikowanymi relacjami i pomogło zamknąć pewien rozdział w jego życiu.
Podsumowując, śmierć ojca, z którym nie utrzymywano kontaktu, może przynieść wiele niespodziewanych wyzwań prawnych i emocjonalnych. Od dziedziczenia niespodziewanego spadku, przez konfrontację z długami, aż po emocjonalne rozważania o przeszłej relacji – to wszystko stanowi część trudnego procesu, z którym muszą się zmierzyć osoby w podobnej sytuacji. Artykuł ten rzuca światło na te skomplikowane aspekty, oferując jednocześnie praktyczne wskazówki, jak poradzić sobie z tymi wyzwaniami.
Czy masz pytania dotyczące dziedziczenia lub potrzebujesz pomocy w przygotowaniu dokumentów spadkowych? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online oraz profesjonalnej pomocy w redagowaniu pism, aby upewnić się, że wszystko jest załatwione prawidłowo i zgodnie z prawem. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Iryna Kowalczuk
Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.
Zapytaj prawnika
