Poszukiwanie spadkobierców przez ogłoszenie w prasie

Prawne uregulowanie kwestii dziedziczenia

Po pierwsze aby uregulować prawnie kwestię dziedziczenia, powinna Pani złożyć w sądzie wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po babci i po dziadku wraz z wnioskiem o otwarcie i ogłoszenie testamentów, jeżeli zmarli takowe pozostawili. Jeżeli w chwili śmierci mieli oni ten sam adres zamieszkania, wówczas może Pani założyć jedną sprawę w sądzie po babci i po dziadku.  

Sądem właściwym jest sąd rejonowy właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawców. Jeżeli dziadkowie mieszkali przed śmiercią w innych miejscach, to musi Pani założyć dwie sprawy spadkowe, oddzielnie po babci i po dziadku w dwóch różnych sądach rejonowych właściwych ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania zmarłych.

Co powinien zawierać wniosek o stwierdzenie nabycia spadku?

Wniosek należy opłacić znakami opłaty sądowej lub przelewem w kwocie 100 zł. Jeżeli składałaby Pani wniosek jednocześnie po babci i dziadku, to opłata wyniesie 200 zł.

Zobacz również: Kurator sądowy w sprawie spadkowej

Wskazanie przez sąd spadkobierców

Cała procedura stwierdzenia nabycia spadku kończy się wydaniem przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym zostaje wskazany spadkobierca lub spadkobiercy.

Problem z odnalezieniem spadkobiercy 

Problemem jak Pani wspomniała w pytaniu może być to, że nie zna Pani dokładnego adresu nieślubnej córki dziadka, a nawet nie jest Pani pewna, czy takowa naprawdę istnieje. Jednakże przepisy prawa przewidują postępowanie i w takich sytuacjach.

Musimy tutaj rozróżnić dwie sytuacje:

1. Albo osoba ta jest znana Pani z imienia i nazwiska, ale nie jest znane jej miejsce pobytu – wówczas ustanawia się kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu. Zgodnie z art. 143 Kodeksu postępowania cywilnego „jeżeli stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, ma być doręczony pozew lub inne pismo procesowe, wywołujące potrzebę podjęcia obrony jej praw, doręczenie może do chwili zgłoszenia się strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika nastąpić tylko do rąk kuratora ustanowionego na wniosek osoby zainteresowanej przez sąd orzekający”. Kuratora można jednak ustanowić tylko wtedy, kiedy znane jest imię i nazwisko danej osoby i jest Pani pewna, iż ta osoba w ogóle żyje, istnieje na tym świecie.
2. Albo też w ogóle nie wiadomo, kto jest spadkobiercą, nie tylko gdzie mieszka, ale nie znamy też imienia, nazwisko, nie wiadomo, czy żyje, czy nie. W takim wypadku właściwą instytucją jest tzw. poszukiwanie spadkobiercy przez ogłoszenie.

Wezwanie spadkobierców przez ogłoszenie

Zgodnie z przepisami postępowania cywilnego sąd ma obowiązek wezwać spadkobierców przez ogłoszenie, gdy nie zna ich danych. Ogłoszenie należy zamieścić w piśmie poczytnym na terenie kraju i podać publicznie do wiadomości w miejscu ostatniego zamieszkania spadkodawcy w sposób i w tym miejscu przyjęty. Pismem poczytnym na całym obszarze państwa jest dziennik lub czasopismo w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy z 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24) rozpowszechniane (kolportowane) na terenie całego kraju. Zarazem pismo to powinno mieć duży nakład, umożliwiający dotarcie ogłoszenia do jak najszerszej publiczności.

Pismem, o jakim mowa, jest więc pismo spełniające trzy kryteria:

1. poczytności, czyli wyrażanego w procentach zasięgu czytelnictwa danego pisma,
2. ogólnokrajowości, czyli terytorialnej równomierności czytelnictwa, oraz
3. powszechności, czyli społecznej równomierności czytelnictwa.

Chodzi zatem o pisma czytane przez możliwie największą liczbę mieszkańców kraju, możliwie równie często we wszystkich regionach oraz we wszystkich kategoriach społeczno-demograficznych. Jest też istotne, żeby pismo było zdatne do zamieszczania ogłoszeń, co eliminuje np. pisma satyryczne, bulwarowe czy brukowe. Nie ma natomiast znaczenia kryterium częstości ukazywania się pisma (dziennik, tygodnik czy miesięcznik)

Obecnie za pisma poczytne na całym obszarze Państwa – w rozumieniu art. 674 § 1 – można uznać np.: „Gazetę Wyborczą”, „Rzeczpospolitą”, „Super Express”, „Wprost”, „Politykę” itp. Należy zatem przyjąć, że publikowanie ogłoszeń np. w pismach środowiskowych (prawniczych, wyznaniowych), nie spełnia wymagań stawianych w omawianym przepisie. Tymczasem wybór właściwego pisma ma – z punktu widzenia zagwarantowania praw spadkobierców – bardzo istotne znaczenie i może rzutować nawet na ważność postępowania (art. 379 pkt 5).

Brak stawiennictwa spadkobierców na sprawie o stwierdzenie nabycia spadku

Zgodnie z art. 675 po upływie sześciu miesięcy od daty ogłoszenia sąd wyznaczy w celu rozpoznania zgłoszonych żądań rozprawę, na którą wezwie także osoby, które zgłosiły żądanie i podały miejsce zamieszkania. Z kolei zgodnie z art. 676 „jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia o wezwaniu spadkobierców nikt nie zgłosił nabycia spadku albo, zgłosiwszy je, nie udowodnił go na rozprawie, sąd wyda postanowienie stwierdzające nabycie spadku przez spadkobierców, których prawa zostały wykazane, a w ich braku – przez Skarb Państwa jako spadkobiercę ustawowego”.

Zatem we wniosku o stwierdzenie nabycia spadku należałoby zawnioskować również o zamieszczenie ogłoszenia w prasie. Sąd wówczas przeprowadzi taką procedurę a po 6 miesiącach wyda postanowienie w temacie stwierdzenia nabycia spadku. Sąd ogłoszenie zamieszcza sam, jednakże Pani będzie musiała ponieść koszty tego ogłoszenia (zwykle jest to suma ok. 1000 zł).

Źródła:

1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.