Odrzucenie spadku po obywatelu Niemiec

Długi spadkowe po obywatelu Niemiec

Przede wszystkim w Pana przypadku należy stwierdzić, że Pański syn w chwili śmierci miał obywatelstwo niemieckie i przebywał w Niemczech na stałe oraz, jak zakładam, swoje długi również nabył w Niemczech. Do Pana sytuacji będzie miało zastosowanie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego.

Według unijnego rozporządzenia w sprawach spadkowych po 17.08.2015 r. stosuje się prawo miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili jego śmierci. Jeśli otwarcie spadku nastąpiło przed tą datą, stosuje się prawo spadkowe państwa, którego obywatelstwo posiadał spadkodawca w chwili śmierci.

W chwili zgonu spadkodawcy spadek przechodzi na spadkobierców bez ich współdziałania. Spadek można jednak odrzucić, przestrzegając poniższych punktów.

• Spadek nie może zostać uprzednio przyjęty (np. przez odpowiednie oświadczenie w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku).
• Odrzucenie spadku może nastąpić tylko w terminie 6 tygodni. Termin ten rozpoczyna się z chwilą, gdy spadkobierca uzyskał informację o nabyciu spadku oraz o przyczynie powołania do spadku. Termin ten wynosi 6 miesięcy, jeśli ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy było wyłącznie za granicą lub jeśli spadkobierca na początku tego terminu przebywał za granicą.
• Odrzucenie spadku następuje poprzez oświadczenie wobec sądu spadkowego, tzn. jest ono skuteczne dopiero wówczas, gdy wpłynie do właściwego sądu spadkowego.
• Oświadczenie należy złożyć do protokołu sądu spadkowego lub pisemnie z uwierzytelnionym podpisem. Notarialne uwierzytelnienie może zostać przeprowadzone za opłatą we właściwym przedstawicielstwie dyplomatycznym.

Procedura odrzucenia spadku

Zaznaczam, że, tak jak w Polsce, odrzucenie spadku nie może ograniczać się do części spadku (np. do wierzytelności). Sąd spadku jedynie przyjmuje oświadczenie, skuteczność odrzucenia spadku będzie sprawdzana dopiero w ewentualnym postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku lub w razie sporu prawnego dotyczącego prawa spadkowego.

Jeśli nastąpiło odrzucenie spadku, spadek traktuje się jakby nie przypadł on odrzucającemu.

Spadek przypada wówczas temu, kto byłby powołany, gdyby Pan jako odrzucający nie dożył spadku. Nie znam jednak w tym zakresie kolejności dziedziczenia w Niemczech. Jeżeli jest tak, jak w Polsce, to następni byliby Pana zstępni, czyli rodzeństwo przyrodnie Pańskiego syna.

Odrzucenie spadku przez małoletnich

Oni też muszę odrzucić spadek, zaraz po Panu (Pan pierwszy, a następnie oni i ich dzieci).

Jeśli Pana dzieci są małoletnie lub one mają małoletnie dzieci, które są powołane do spadku, lub którym spadek przypadnie w wyniku odrzucenia przez Pana dzieci, ustawowy przedstawiciel może odrzucić spadek w imieniu dzieci, z reguły są to obydwoje rodzice.

Proszę zwrócić uwagę, iż z punktu widzenia niemieckiego międzynarodowego prawa prywatnego w zakresie ustawowego przedstawicielstwa oraz opieki nad małoletnimi dziećmi stosuje się prawo państwa, na terenie którego dziecko zamieszkuje, czyli w przypadku zamieszkiwania w Polsce – prawo polskie. Ono z kolei przewiduje, iż w przypadku odrzucenia spadku małoletnich dzieci przez ich ustawowego przedstawiciela konieczna jest zgoda sądu opiekuńczego (wniosek o udzielenie zezwolenia na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka). Proszę zwrócić się z tą sprawą do sądu opiekuńczego.

Na razie nie spotkałem się z praktyką w tym zakresie (jest to instytucja nowa), jednak według art. 13 tego Rozporządzenia: „Oprócz sądu mającego jurysdykcję do orzekania w danej sprawie spadkowej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, sądy w państwie członkowskim zwykłego pobytu każdej osoby, która na mocy prawa właściwego dla dziedziczenia może złożyć przed sądem oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, zapisu lub udziału obowiązkowego lub oświadczenie mające na celu ograniczenie odpowiedzialności danej osoby za długi spadkowe, mają jurysdykcję do przyjęcia takich oświadczeń, w przypadkach gdy na mocy prawa tego państwa członkowskiego takie oświadczenia mogą być złożone przed sądem”.

Zobacz również: Odrzucenie spadku przez małoletniego mieszkającego w Niemczech

Przesłanie oświadczenia o odrzuceniu spadku do sądu spadku w Niemczech

Z powyższego wynika, że takie oświadczenie przed polskim sądem jest możliwe, po czym sąd ten przesyła Pana oświadczenie o odrzuceniu spadku do sądu spadku w Niemczech.

Potwierdza to art. 28 Rozporządzenia, zgodnie z którym – oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, zapisu lub udziału obowiązkowego lub oświadczenie zmierzające do ograniczenia odpowiedzialności osoby składającej to oświadczenie jest ważne pod względem formy, w przypadku gdy odpowiada ono wymogom:

a) prawa właściwego dla dziedziczenia zgodnie z art. 21 lub 22; lub

b) prawa państwa, w którym osoba składająca oświadczenie ma miejsce zwykłego pobytu.

Pan ma miejsce zamieszkania w Polsce, toteż można także odrzucić spadek u notariusza. Musi mieć Pan jednak dokładne dane o sądu spadku (moim zdaniem sąd ten powinien Pana powiadomić o odrzuceniu spadku przez Pana byłą żonę, nie wiem jednak, jak to odbywa się w Niemczech).

* Opis sprawy z czerwca 2016 r.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.