Nieodpłatne przekazanie udziału w spadku

Zbycie udziału w spadku

Jak rozumiem, chce Pani zbyć swój udział w nieruchomości należącej do spadku po wujku. Odpowiadając na Pani pytanie, należy wskazać, że może Pani zbyć udział w nieruchomości należącej do spadku lub zbyć udział w spadku po wujku. W pierwszym przypadku przedmiotem umowy będzie wyłącznie udział w nieruchomości, a w drugim cały udział w spadku (czyli udział we wszystkich przedmiotach wchodzących w skład spadku, a także obowiązki wynikające ze spadkobrania).

Do zbycia udziału w przedmiocie spadkowym zastosowanie ma przepis art. 1036 Kodeksu cywilnego (K.c.). Zgodnie z tym przepisem spadkobierca może za zgodą pozostałych spadkobierców rozporządzić udziałem w przedmiocie należącym do spadku.

Rozporządzanie udziałem w przedmiocie należącym do spadku

W braku zgody któregokolwiek z pozostałych spadkobierców rozporządzenie jest bezskuteczne o tyle, o ile naruszałoby uprawnienia przysługujące temu spadkobiercy na podstawie przepisów o dziale spadku.  Z powyższego przepisu wynika generalna zasada, iż do zbycia udziału w przedmiocie należącym do spadku konieczna jest zgoda pozostałych spadkobierców. Brak takiej zgody nie oznacza jednak, że jeżeli zbędzie Pani swój udział w nieruchomości na rzecz innej osoby to umowa taka nie będzie ważna.

Brak zgody któregoś z pozostałych współspadkobierców może spowodować, że zawarta przez Panią umowa będzie bezskuteczna, ale wyłącznie wówczas, jeżeli naruszałaby ona uprawnienia spadkobiercy, jakie mu przysługują z tytułu działu spadku.

Skutkiem zastosowania art. 1036 K.c. jest przeprowadzenie działu spadku w taki sposób, jakby rozporządzenia w ogóle nie było. Zatem gdyby zbyła Pani udział w nieruchomości, a to rozporządzenie prawem w przedmiocie należącym do spadku naruszyłoby uprawnienia innego spadkobiercy, który nie wyraził zgody na zbycie przez Pani udziału, to dział spadku mógłby odbyć się tak, jakby umowa zbycia nie była zawarta.

Zobacz również: Umowa zbycia spadku koszty

Umowa zbycia udziału w spadku

Jeżeli jednak zbycie przez Pani udziału w nieruchomości należącej do spadku w żaden sposób nie naruszy uprawnień innych spadkobierców przysługujących im na podstawie przepisów materialnoprawnych o dziale spadku, to umowa taka będzie „nie do podważenia”. Jeżeli zdecyduje się Pani zbyć udział w nieruchomości, jaki Pani przypadł w drodze spadkobrania, to umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego. Dla ważności tej umowy nie ma znaczenia, czy nabywcą będzie osoba bliska, czy obca.

Jak wspomniałam powyżej, w Pani sprawie w grę może wchodzić także zbycie udziału w spadku, jaki Pani nabyła (a nie tylko udziału w jednym z przedmiotów spadku).

Stosownie do art. 1051 K.c. spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego. Umowa zbycia udziału spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (art. 1052 § 3 K.c.). Zgodnie z art. 1053 K.c. nabywca spadku wstępuje w prawa i obowiązki spadkobiercy.

Gdyby zatem zbyła Pani na rzecz jakiejś osoby nie udział w nieruchomości, a udział w spadku (w którego skład wchodzi nieruchomość), to nabywca wchodzi w Pani miejsce jako spadkobierca – przysługiwać mu będę wszystkie prawa i obowiązki jakie spoczywają na spadkobiercy. W przypadku zbycia udziału w spadku nie jest wymagana zgoda pozostałych spadkobierców, tak jak ma to miejsce w przypadku zbycia udziału w przedmiocie spadkowym. Oczywiście zawierając te dwie umowy (zbycia udziału w nieruchomości czy zbycia udziału w spadku), będzie trzeba wykazać przymiot spadkobiercy poprzez przedłożenie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialnego poświadczenia dziedziczenia.

Zbycie udziału w nieruchomości wchodzącej w skład spadku czy zbycie spadku może nastąpić odpłatnie (np. sprzedaż) lub nieodpłatnie (darowizna). Dla skuteczności tych umów nie ma znaczenia, czy będzie to sprzedaż, czy też darowizna. To kwestia umowy pomiędzy Panią a nabywcą.

Zobacz również: Przepisanie udziału w spadku

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.