• Autor: Monika Cieszyńska
Jestem spadkobiercą osoby zmarłej. Przyjęłam spadek z dobrodziejstwem inwentarza, zmarły nie posiadał żadnego majątku. W urzędzie skarbowym złożyłam oświadczenie, że nie dostałam nic w spadku. Teraz zgłosił się do mnie bank z jakimś zaległym roszczeniem po zmarłym. Każe mi przeprowadzić spis inwentarza, na co nie mam pieniędzy. Czy nie powinien sam starać się udowodnić, czy jest jakiś majątek? Obawiam się sprzedaży długu firmie windykacyjnej. Co mam robić? Sądzę też, że dług jest przedawniony (minęły 3 lata).
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza wymaga sporządzenia przez komornika spisu praw i obowiązków majątkowych należących do spadku.
Art. 644 Kodeksu postępowania cywilnego stanowi, iż jeśli złożono oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a inwentarz nie był przedtem sporządzony, sąd wyda postanowienie o sporządzeniu spisu inwentarza. Wykonanie postanowienia o sporządzeniu spisu powierza się komornikowi (art. 635 § 4).
Zgodnie z art. 53 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji „za spis inwentarza komornik pobiera stałą opłatę w wysokości 10% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za każdą rozpoczętą godzinę plus 23% VAT”.
Jeśli nie jest Pani w stanie ponieść kosztów sporządzenia spisu, może Pani ubiegać się o zwolnienie z tych kosztów. Sąd może bowiem zwolnić stronę z obowiązku uiszczenia kosztów, jeżeli strona wykaże, że nie jest ich w stanie ponieść bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania własnego i rodziny. W tym celu powinna Pani wystąpić do sądu rejonowego, w którego okręgu działa ten komornik, z wnioskiem o zwolnienie. Do wniosku należy załączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania złożone na urzędowym formularzu (formularz przesyłam Pani w załączeniu).
Natomiast jeśli chodzi o przedawnienie roszczeń, to sprawa wygląda następująco.
Zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu z upływem lat 10, licząc od wymagalności świadczenia. Jednak roszczenia o świadczenia okresowe lub związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się z upływem lat 3.
Roszczenia banku z tytułu umowy kredytowej przedawniają się zatem – co do zasady – w terminie 3 lat. Powyższy termin liczy się od chwili, kiedy roszczenie stało się wymagalne, czyli od momentu, kiedy bank miał prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności.
„Termin przedawnienia roszczenia odsetkowego to 3 lata, gdyż jest to świadczenie okresowe. Roszczenie odsetkowe przedawnia się za każdy dzień osobno. Co ważne: w każdym jednak razie odsetki przedawniają się najpóźniej z chwilą przedawnienia należności głównej” (uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 26.01.2005 r., sygn. akt III CZP 42/04).
Tym samym, jeśli roszczenie główne jest przedawnione, oznacza to, że wszystkie odsetki również są już przedawnione.
Jeśli zatem od ostatniego dnia, w którym spadkodawca miał spłacić dług, minęły 3 lata, to należy uznać, iż roszczenie banku (w tym roszczenie odsetkowe) jest już przedawnione, chyba że termin przedawnienia uległ przerwaniu bądź roszczenie zostało stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd (art. 125 Kodeksu cywilnego).
Zobacz również: Spadek z dobrodziejstwem inwentarza
Zgodnie bowiem z art. 123 „bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje,
3) przez wszczęcie mediacji”.
Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.
Natomiast roszczenia stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawniają się z upływem 10 lat, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jednak jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu z upływem 3 lat.
Tym samym w celu stwierdzenia, czy roszczenie banku jest już rzeczywiście przedawnione, należałoby przede wszystkim ustalić:
Zarzutu przedawnienie sąd nigdy nie uwzględnia z urzędu, a tylko na wyraźny zarzut dłużnika. Tym samym proszę pamiętać, że zarzut przedawnienia roszczenia musi Pani wyraźnie podnieść w ewentualnym sporze sądowym.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Monika Cieszyńska
Prawnik, absolwent Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w Lublinie. Studia ukończył w 2015 roku obroną pracy magisterskiej w Katedrze Prawa Pracy o temacie „Zakaz konkurencji w trakcie i po ustaniu stosunku pracy”. Podczas studiów praktykował w kancelariach adwokackich i radcowskich oraz w prokuraturze, udzielał również porad prawnych w Uniwersyteckiej Poradni Prawnej głównie z zakresu prawa cywilnego oraz rodzinnego. Ukończył aplikację komorniczą w Izbie Komorniczej przy Sądzie Apelacyjnym w Lublinie. W 2018 roku uzyskał pozytywny wynik z egzaminu komorniczego i został powołany na stanowisko asesora komorniczego przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Nieprzerwanie od 2015 roku pracuje jako asystent komornika, aplikant, a teraz jako asesor komorniczy i kierownik kancelarii. W 2018 roku ukończył także projekt edukacyjny „Pracownia Liderów Prawa” – program naukowy pod patronatem Ministerstwa Sprawiedliwości. Specjalizuje się głównie w prawie cywilnym, rodzinnym, postępowaniu cywilnym oraz egzekucyjnym. Interesuje się również prawem pracy, nieruchomości i ich obrotem, a także prawem nowych technologii i rynkiem e-commerce.
Zapytaj prawnika
