Konkubinat, dzieci z poprzedniego małżeństwa a dziedziczenie

Sprawy spadkowe w trakcie konkubinatu

Aby udzielić wyczerpującej porady prawnej w opisanej sprawie, należy podzielić ją na dwie części: okres, kiedy będziecie Państwo żyć w konkubinacie i okres po zawarciu w przyszłości związku małżeńskiego:

1. Konkubinat

Sprawy spadkowe w trakcie konkubinatu przedstawiają się o tyle prosto, że konkubinat nie został uregulowany w ustawodawstwie dotyczącym spadkobrania i osoby przebywające w konkubinacie po prostu po sobie nie dziedziczą. Są uznawane przez prawo jako osoby sobie obce. Tak więc jeżeli Pani umarłaby w trackie konkubinatu, to spadek po Pani przypadłby wyłącznie Pani wspólnej z mężem córce i Pani dziecku z poprzedniego małżeństwa. Pani partner nic by po Pani nie dziedziczył, nie miałby również prawa do zachowku. Tak samo jeżeli umrze Pani partner spadek po nim przypadnie wspólnej córce i jego dziecku z poprzedniego małżeństwa. Pani nie otrzyma nic. Oczywiście będzie się tak działo pod warunkiem niesporządzenia testamentu.

Zatem oczywiście możecie Państwo sporządzić testamenty wzajemne, w których Pani powoła partnera do dziedziczenia po sobie, a partner Panią, ale wówczas pojawia się kwestia zachowku. Jeżeli Pani partner umrze, Pani będzie musiała zapłacić zachowek jego dziecku z pierwszego małżeństwa (oraz wspólnemu dziecku, jeżeli z takim roszczeniem do Pani wystąpi) i odwrotnie – jeżeli Pani umrze, to do tego samego będzie zobowiązany Pani partner.

Zobacz również: Co zrobić aby dzieci z poprzedniego małżeństwa nie dziedziczyły?

Dziedziczenie po małżonku

2. Małżeństwo

Tutaj sprawy wyglądają inaczej. Jako małżonkowie dziedziczycie po sobie wraz ze wspólnym dzieckiem i dziećmi biologicznymi. Tak więc jeżeli np. umrze Pani mąż, spadek po nim przypadnie Pani, wspólnemu dziecku oraz dziecku męża. Jeżeli Pani umrze – będzie analogicznie, z tym że zamiast dziecka męża będzie dziedziczyło łącznie z mężem i wspólnym Państwa dzieckiem Pani dziecko z pierwszego małżeństwa. Jeżeli mąż np. zapisałby majątek w całości na swoje dziecko z poprzedniego związku, to Pani i wspólnej córce należeć się będzie w takiej sytuacji zachowek.

Jakie zatem jest rozwiązanie Państwa sytuacji w chwili obecnej? Dopóki jesteście Państwo w konkubinacie, Pani mąż może przekazać na Pani rzecz dom wraz z działką za pomocą umowy dożywocia.

Według art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym”.

Zobacz również: Rozdzielność majątkowa a dziedziczenie dziecko z poprzedniego związku

Zawarcie umowy dożywocia z konkubentem a zachowek dla dzieci

W przypadku zawarcia umowy dożywocia zostanie Pani prawowitym właścicielem nieruchomości.

Umowa dożywocia nie jest bezpłatnym przysporzeniem (darowizną) i dlatego, jeżeli zostanie zawarta, dziecko Pani partnera z poprzedniego związku nie będzie mogło żądać zachowku od wartości nieruchomości zbytej na rzecz Pani tą umową (tak jakby to miało miejsce w przypadku darowizny czy dziedziczenia testamentowego).

Jest jeszcze inna możliwość: zarówno Pani jak i partner możecie zawrzeć ze swoimi dziećmi z poprzedniego związku umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia.

Art.1048 K.c. stanowi: „Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego”.

Oznacza to, że w przypadku zawarcia takiej umowy (wymóg: w formie aktu notarialnego), Państwa dzieci zostałyby wyłączone z kręgu osób mogących dziedziczyć po Pani i Pani partnerze. Nie będą miały również prawa do zachowku. Oczywiście do zawarcia takiej umowy jest potrzebna zgoda każdej ze stron.

Reasumując, przedstawiłam dwa sposoby (oprócz wydziedziczenia), które pozwolą Pani i Pani partnerowi nie obawiać się o konieczność spłaty Waszych dzieci z poprzednich małżeństw. Innych sposobów Kodeks cywilny nie przewiduje.

Zobacz również: Jak wydziedziczyć dzieci z pierwszego małżeństwa?

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.