• Data: 2023-11-23 • Autor: Marek Gola
Dziedziczenie po rodzicach czy nawet po dziadkach jest w polskim prawie sprawą typową. Jednak niekiedy zdarzają się sytuacje dziedziczenia po ciotce. Zwłaszcza jeśli zmarła była bezdzietną panną. Kto dziedziczy mieszkanie po bezdzietnej ciotce? Czy do spadku dochodzi siostrzeniec?
Niedawno zmarła ciocia, która pozostawiła bez testamentu własnościowe mieszkanie. Była osobą niezamężną, bezdzietną. Rodzice cioci nie żyją. Także jej rodzeństwo nie żyje. Ciocia miała bratanice i jednego bratanka, który już nie żyje, ale pozostawił żonę i nieletnie dziecko. Jak podzielony zostanie spadek po cioci? Czy mieszkanie otrzymają tylko bratanice, czy dziedziczy także żona lub dziecko nieżyjącego bratanka?
Z treści Pana pytania wynika, że zmarła ciocia, która nie pozostawiła po sobie testamentu. Ciocia zmarła jako bezdzietna panna. Pozostawiła po sobie mieszkanie. Rodzice cioci nie żyją. Ciocia miała bratanice i bratanka (który nie żyje). Po bratanku pozostała żona i nieletnie dziecko. Zastanawia się Pan, na kogo spadek będzie dzielony.
Zasadne jest wskazanie na przepis art. 931 i następny K.c., zgodnie z którymi w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. Udział spadkowy każdego z rodziców, które dziedziczy w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy, wynosi jedną czwartą całości spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy, dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem, wynosi połowę spadku. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy.
Zobacz również: Czy dziedziczy się długi po ciotce?
W tej sytuacji, zgodnie z art. 932 § 5 K.c. spadek nabędą bratanice i bratanek. Rodzeństwo zmarłej cioci nie dożyło bowiem otwarcia spadku po niej, a zatem w ich miejsce wchodzą ich zstępni (dzieci).
W miejsce zmarłego bratanka wchodzi jego dziecko.
Tym samym spadek po bezdzietnej ciotce dziedziczą bratanice i dziecko zmarłego bratanka.
Dla stwierdzenia nabycia spadku nie ma znaczenia fakt, że dziecko bratanka jest nieletnie. W toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku i w postępowaniu o dział spadku będzie jedynie reprezentowane przez matkę (o ile wcześniej nie uzyska pełnoletniości).
Zobacz również: Odrzucenie spadku przez dalsza rodzinę
Przykład 1
Ola zastanawia się, czy będzie uczestniczyć w dziale spadku po bezdzietnej ciotce, która była panną. Rodzice jej ciotki (oraz rodzeństwo, w tym mama Oli) już nie żyją. Okaże się więc, że Ola i jej kuzyn (syn brata matki Oli) odziedziczą mieszkanie po cioci.
Przykład 2
Niedawno zmarła ciotka Roberta, siostra jego matki (która zmarła rok wcześniej). Robert miał nadzieję, że dojdzie do dziedziczenia, skoro jego matka nie żyje. Okazało się jednak, że spadek po ciotce odziedziczy jej matka – jest ona pierwsza w kolejności do dziedziczenia wśród osób żyjących.
Możliwość dziedziczenia po ciotce przez siostrzeńca zależy od wielu rzeczy. Przede wszystkim należy porównać sytuację danej rodziny do przepisów Kodeksu cywilnego. Wówczas zorientujemy się, kto jest pierwszy w kolejności do dziedziczenia po zmarłej osobie.
Z racji wielu niejasności często warto sięgnąć po poradę prawną, która rozjaśni sytuację danej rodziny – zwłaszcza w kontekście dziedziczenia. Opisz już teraz swój problem prawny, klikając w formularz spod tego tekstu.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Zapytaj prawnika
