• Autor: Iryna Kowalczuk
Mam obywatelstwo polskie i amerykańskie, na stałe mieszkam w USA. Moje dzieci są obywatelami amerykańskimi. Posiadam w Polsce nieruchomości odziedziczone po rodzicach. Czy moje dzieci na podstawie mojego testamentu odziedziczą nieruchomości w Polsce?
Kwestię wykonalności na terytorium Polski testamentu sporządzonego za granicą regulują: ustawa Prawo prywatne międzynarodowe oraz Konwencja haska dotycząca kolizji praw w przedmiocie formy rozporządzeń testamentowych.
Według ustawy Prawo prywatne międzynarodowe:
„Art. 65. Z zastrzeżeniem art. 66 o ważności testamentu i innych rozrządzeń na wypadek śmierci rozstrzyga prawo ojczyste spadkodawcy z chwili dokonania tych czynności.
Art. 66. 1. Prawo właściwe dla formy testamentu i jego odwołania określa Konwencja dotycząca kolizji praw w przedmiocie formy rozporządzeń testamentowych, sporządzona w Hadze dnia 5 października 1961 r. (Dz. U. z 1969 r. Nr 34, poz. 284).
2. Prawo wskazane na podstawie ust. 1 stosuje się odpowiednio do formy innych rozporządzeń na wypadek śmierci.”
Natomiast artykuł 1 Konwencji haskiej dotyczącej kolizji praw w przedmiocie formy rozporządzeń testamentowych stanowi:
„Artykuł 1.
Rozporządzenie testamentowe jest ważne pod względem formy, jeżeli jest ona zgodna z prawem wewnętrznym:
a) miejsca, w którym spadkodawca dokonał rozporządzenia, albo
b) obowiązującym w państwie, którego obywatelem był spadkodawca bądź w chwili dokonywania rozporządzenia, bądź w chwili śmierci, albo
c) miejsca, w którym spadkodawca miał miejsce zamieszkania bądź w chwili dokonywania rozporządzenia, bądź w chwili śmierci, albo
d) miejsca, w którym spadkodawca miał miejsce zwykłego pobytu bądź w chwili dokonywania rozporządzenia, bądź w chwili śmierci, albo
e) w odniesieniu do nieruchomości – miejsca ich położenia.
Jeżeli prawo, które powinno być zastosowane ze względu na obywatelstwo, stanowi system niezunifikowany, to dla celów niniejszej konwencji stosuje się prawo wskazane przez normy obowiązujące w tym systemie, a w braku takich norm, to z praw wchodzących w skład tego systemu, z którym spadkodawca był najbardziej związany.
Ocena, czy spadkodawca miał miejsce zamieszkania w określonym miejscu, podlega prawu tego miejsca.”
Zobacz również: Wezwanie do sądu a pobyt za granicą
Jeżeli Pani testament spełnia wymogi do uznania go za testament ważny w świetle ustawodawstwa amerykańskiego, będzie można się nim posługiwać w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku w Polsce.
Wystarczy więc, iż sporządzi Pani testament zgodny z prawem stanu, w jakim Pani zamieszkuje; aby jednak uniknąć ewentualnych komplikacji z tym związanych, może Pani sporządzić testament w formie pisemnej lub w formie aktu notarialnego.
Spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Brak daty nie pociąga jednak za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.
Testament może być również sporządzony w formie aktu notarialnego, poza granicami Polski czynności z tego zakresu są wykonywane przez konsula.
Testament ten będzie zatem podstawą do orzeczenia o stwierdzeniu nabycia spadku przed sądem w Polsce (właściwy miejscowo jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego w Polsce).
Według ogólnych zasad zawartych w przepisie art. 628 Kodeksu postępowania cywilnego do rozpoznania takiego wniosku właściwy jest wyłącznie sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli nie da się go ustalić w Polsce, wówczas – sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część (sąd spadku).
Samo postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie testamentu odbywa się na wniosek skierowany do właściwego sądu – musi być on prawidłowo opłacony (opłata wynosi 50 zł).
Ponadto konieczne będzie poświadczenie tłumaczenia lub sporządzenie tłumaczenia uwierzytelnionego testamentu przez tłumacza przysięgłego. Posiadając te dokumenty (testament i jego uwierzytelnione tłumaczenie), należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po spadkodawcy przed sądem w Polsce.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Iryna Kowalczuk
Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.
Zapytaj prawnika
