• Data: 2024-08-19 • Autor: Marek Gola
Jestem jednym z trzech spadkobierców mieszkania po zmarłym ojcu. Spadek został orzeczeniem sądu podzielony na równe części bez udziału jednego ze spadkobierców, z którym nie ma kontaktu. W jego imieniu występował kurator sądowy. Ja i drugi spadkobierca chcemy sprzedać to mieszkanie, ale jest problem z tym nieobecnym spadkobiercą, z którym nie można się skontaktować. Jak załatwić tę sprawę przy minimum kosztów i formalności, i czy jest to możliwe, nie kontaktując się z osobą, z którą kontakt na tę chwilę jest niemożliwy?
Podstawę prawną opinii stanowią przepisy Kodeksu cywilnego (K.c.) oraz Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.).
W mojej ocenie postępowanie winno składać się z dwóch etapów. Pierwszy etap to dział spadku ze zniesieniem współwłasności – w ten sposób, że cała nieruchomość przypadnie jednej osobie z obowiązkiem spłaty pozostałych osób, bądź zniesienie współwłasności w ten sposób, że udział współwłaściciela, z którym nie macie Państwo kontaktu zostanie rozdzielony na pozostałych z obowiązkiem spłaty tegoż. Bez obowiązku spłaty na rzecz tegoż współwłaściciela niestety, ale sprawa może się nie zakończyć. Konieczne byłoby zatem wykazanie, jaką wartość przedstawia nieruchomość z podziałem na udział. Jeżeli ze współwłaścicielem nie macie Państwo kontaktu i być może nawet nie wie, że jest współwłaścicielem nieruchomości, podział taki jest korzystny, albowiem osoba ta nie będzie dochodziła od Państwa spłaty, która tylko teoretycznie będzie widniała na orzeczeniu sądowym. Jeżeli już uprzednio osoba była reprezentowana przez kuratora, nie należy spodziewać się, że teraz będzie inaczej.
Zobacz również: Dział spadku - koszty
Orzeczenie, na mocy którego zobowiązani Państwo będą do spłaty współwłaściciela, będzie mogło być wykonane przez 10 lat od uprawomocnienia się. Zgodnie z art. 125 § 1 K.c. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.
Obawiam się, że opłaty związane ze sprawę obejmować będą opłatę sądową w kwocie 1000 zł, honorarium biegłego od 2000 do 3000 zł oraz koszty ewentualnego kuratora. Wydatki te należy jednak wliczyć w koszt spłaty nieobecnego współwłaściciela. Być może spłata nigdy nie nastąpi, co z kolei powoduje, że i tak będziecie Państwo na plusie, albowiem, jak mniemam, spłata tegoż współwłaściciela byłaby większa, aniżeli wspomniane koszty. Jeżeli od razu wskażecie Państwo spłatę na rzecz współwłaściciela i będzie ona realna, to zaoszczędzić możecie Państwo honorarium na biegłego oraz koszty kuratora. Samemu udało mi się przeprowadzić kilka takich postępowań, powołując się przy tym na treść art. 230 K.p.c. w zw. z art. 13 § 2 K.p.c.
Gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Przepis ten ma zastosowanie także do trybu nieprocesowego.
Podział spadku bez jednego ze spadkobierców
Pani Anna, Pan Jan i ich brat Marek odziedziczyli po zmarłych rodzicach mieszkanie w centrum miasta. Marek, który mieszka za granicą, od lat nie utrzymuje kontaktu z rodzeństwem i nie odbiera korespondencji. Pani Anna i Pan Jan postanowili sprzedać nieruchomość, ale brak kontaktu z Markiem stanowił problem. Z pomocą prawnika złożyli wniosek do sądu o ustanowienie kuratora dla Marka, co umożliwiło podział spadku i zniesienie współwłasności bez jego udziału. Mieszkanie zostało sprzedane, a udział Marka teoretycznie przypisany do spłaty, która nie miała realnego wpływu na transakcję.
Spłata nieznanego spadkobiercy
Pan Tomasz i jego siostra Ewa odziedziczyli mieszkanie po zmarłej matce. Trzeci spadkobierca, ich kuzyn, wyjechał wiele lat temu do USA i zaginął wszelki ślad po nim. Ponieważ Tomasz i Ewa chcieli jak najszybciej sprzedać mieszkanie, zdecydowali się na sądowy podział spadku, w którym udział nieobecnego kuzyna został formalnie określony, a kurator sądowy działał w jego imieniu. Sąd orzekł konieczność spłaty udziału kuzyna, ale Ewa i Tomasz byli świadomi, że prawdopodobieństwo realizacji tej spłaty jest minimalne. Umożliwiło im to sprzedaż mieszkania i podział środków między siebie.
Przejęcie całego majątku przez jednego spadkobiercę
Pani Barbara i jej brat Jerzy odziedziczyli dom na wsi po zmarłym ojcu. Trzeci spadkobierca, ich siostra Katarzyna, od lat przebywa za granicą i nie ma z nią kontaktu. Pani Barbara chciała przejąć cały dom i spłacić brata, ale nie wiedziała, jak rozwiązać problem udziału Katarzyny. Złożyła do sądu wniosek o podział spadku z jednoczesnym zniesieniem współwłasności. Sąd przyznał jej całą nieruchomość, nakazując formalną spłatę udziału Katarzyny. Dzięki temu Barbara mogła w pełni dysponować domem, bez konieczności kontaktowania się z nieosiągalną siostrą.
Podział spadku bez udziału jednego ze spadkobierców, z którym nie ma kontaktu, jest możliwy dzięki ustanowieniu kuratora sądowego i zniesieniu współwłasności. Choć formalnie może to wiązać się z koniecznością spłaty nieobecnego spadkobiercy, w praktyce umożliwia to przejęcie nieruchomości przez pozostałych spadkobierców i jej sprzedaż bez większych komplikacji. Proces ten, choć wymaga pewnych kosztów i formalności, jest realnym rozwiązaniem w przypadku trudności z ustaleniem kontaktu z jednym ze spadkobierców
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowanie pism sądowych, które pomogą Ci skutecznie rozwiązać problemy związane z podziałem spadku i zniesieniem współwłasności. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i fachową pomoc bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Zapytaj prawnika
