Służebność mieszkania a długi spadkobiercy

Jak nie przejąć długów spadkowych?

Tematy spadków bywają bardzo emocjonujące, nieraz trudne dla członków rodziny, zwłaszcza gdy chodzi o długi spadkowe. Powoduje to niejednokrotnie problemy w rodzinie, jednakże na szczęście rozwiązanie większości tych problemów można odnaleźć w przepisach prawa.

Zgodnie z art. 931 Kodeksu cywilnego (K.c.) w pierwszej kolejności do dziedziczenia powołane są dzieci spadkodawcy i małżonek. Dziedziczą oni w częściach równych. Jak rozumiem, w tym wypadku są dwie spadkobierczynie – Pani oraz siostra. Dalej w treści przywołanego przepisu jest zapisane, iż jeśli jedno z dzieci nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy przypada jego dzieciom w częściach równych. Zgodnie z art. 1012 K.c. spadkobierca może spadek przyjąć, odrzucić lub przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza. Oświadczenie to należy złożyć w terminie 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule swojego powołania (w tym przypadku – śmierci). W braku złożenia takiego oświadczenia uważa się, że spadek przyjmuje się z dobrodziejstwem inwentarza. Oświadczenie to można złożyć przed sądem lub notariuszem.

Zobacz również: Służebność a spadek

Odrzucenie spadku przez małoletnich

Zgodnie z art. 1020 K.c. spadkobierca, który spadek odrzucił, traktowany jest jak ten, który nie dożył otwarcia spadku. Czyli część, która by Pani przypadła, przejdzie na Pani dziecko. I tutaj nie wiem, czy Pani dziecko jest pełnoletnie. Jeśli jest, wówczas może samodzielnie złożyć takie oświadczenie – czy to przed sądem, czy u notariusza. Jeśli jednak jest małoletnie, wówczas musi to Pani zrobić w jego imieniu. Dodatkowo, aby to uczynić, musi Pani uzyskać zgodę sądu rodzinnego. Zgodnie bowiem z treścią art. 156 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, aby dokonać ważnej czynności dotyczącej osoby lub majątku małoletniego, niezbędna jest zgoda sądu rodzinnego. Odrzucenie spadku należy właśnie do takich czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu, a zarazem wymagających uzyskania takiej zgody. Analogicznie wygląda sytuacja u Pani siostry.

Jeśli więc wszystkie te osoby odrzucą spadek, nie będą Panie ani Pań dzieci pociągnięte do odpowiedzialności za długi. Jednakże praktyka wskazuje, że nieraz banki czy firmy windykacyjne mimo to próbują ściągać dług od osób, które odrzuciły spadek i trzeba być przygotowanym na to, że tak może się stać. Działania takie są bezprawne i nieraz ustępują oni dopiero po interwencji rzecznika praw konsumentów.

Zobacz również: Umowa darowizny ze służebnością a zachowek

Darowizna na rzecz jednej z córek a roszczenia innych spadobierców

Teraz co do drugiej kwestii – czy ma Pani zobowiązania wobec siostry z tytułu dokonanej darowizny. Otóż co do sedna – nie ma Pani żadnych zobowiązań. Po pierwsze, zamierza Pani odrzucić spadek, więc nie będzie Pani spadkobiercą. Po drugie, skoro pisze Pani o służebności, rozumiem, że nie była to zwykła darowizna, a umowa dożywocia. W takim przypadku nie ma mowy o zachowku. Co prawda, do wartości zachowku wlicza się darowizny dokonane na rzecz innych spadkobierców, jednakże tutaj w grę wchodzi umowa dożywocia. Umowa dożywocia jest najprostszą i najskuteczniejszą formą uniknięcia płacenia zachowku. Dodatkowo, jak już pisałam, skoro Pani odrzuci spadek, nie będzie Pani zobowiązana do płacenia zachowku, gdyż to dotyczy jedynie spadkobierców.

Tak więc w tej sytuacji rzeczywiście warto odrzucić spadek, choć w przypadku dzieci, jeśli są małoletnie, nie będzie to łatwe i trzeba wykazać przed sądem, że byłoby to ze szkodą dla nich. Drugą ewentualnością jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, jednak wymaga to sporządzenia inwentarza, co może wygenerować pewne koszty.

Zobacz również: Darowizna a długi darczyńcy

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.