• Data: 2024-03-15 • Autor: Iryna Kowalczuk
Dwa lata temu zmarł mój ojciec. Zostawił troje dorosłych dzieci z pierwszego małżeństwa. Przed zgonem rozwiódł się z drugą żoną, jednak nie zdążyli dokonać podziału majątku. Zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe, w wyniku którego my, dzieci odziedziczyliśmy po 1/3. Czy dwa lata po śmierci byłego męża jego była żona może wystąpić ze swoimi roszczeniami o podział majątku?
W Pani sprawie będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.i.o.) oraz Kodeksu cywilnego (K.c.).
Z chwilą orzeczenia rozwodu wspólność majątkowa małżeńska ustała. Art. 43 § 1 K.r.i.o. wskazuje, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
W pewnych wypadkach udziały małżonków w majątku wspólnym małżeńskim mogą być jednak różne.
Jak wskazuje przepis art. 43 § 2 K.r.i.o., z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Spadkobiercy małżonka mogą wystąpić z takim żądaniem tylko w wypadku, gdy spadkodawca wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa albo o rozwód lub wystąpił o orzeczenie separacji. § 3 art. 43 K.r.i.o. wskazuje, iż przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.
Zobacz również: Czy była żona dziedziczy po byłym mężu?
W chwili obecnej – po śmierci Pani ojca, jego była żona ma prawo domagać się podziału majątku, którego dorobiła się, będąc w małżeństwie ze zmarłym. Była żona ma prawo do 1/2 udziału w majątku wspólnym (który podlega podziałowi), a pozostały majątek (czyli 1/2 udziału w majątku wspólnym + majątek osobisty zmarłego) dzielą miedzy sobą spadkobiercy zmarłego.
Była żona zmarłego jako współwłaścicielka ma prawo do wystąpienia do sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po byłym mężu oraz o dział spadku wraz ze zniesieniem współwłasności.
Stosownie do art. 46 Kodeksu rodzinnego, w sprawach nieunormowanych w Kodeksie od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.
Stosownie do art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego, dział spadku (a także podział majątku wspólnego) może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami (małżonkami, spadkobiercami małżonka), bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.
Według § 2 art. 1037 Kodeksu cywilnego, jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Podział majątku wspólnego może być dokonany w każdym czasie. Stosownie bowiem do art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze pięć lat. Przedłużenie to można ponowić.
Zobacz również: Zgon jednego z małżonków a mieszkanie własnościowe
Przypadek Jana i Marty Jan i Marta byli małżeństwem przez 20 lat, wspólnie prowadzili rodzinny biznes. Po rozwodzie, który nastąpił dwa lata przed śmiercią Jana, nie dokonali podziału majątku. Po jego śmierci, Marta zdecydowała się wystąpić o swoją część majątku wspólnego, argumentując, że przez lata swojej ciężkiej pracy w biznesie znacznie przyczyniła się do wzrostu wartości majątku. Pomimo sprzeciwu dorosłych dzieci Jana, które odziedziczyły resztę majątku, sąd przychylił się do jej argumentów, uwzględniając wkład Marty w budowanie wartości majątku wspólnego.
Sytuacja Anny i Michała Anna i Michał rozwiedli się po 15 latach małżeństwa, pozostawiając nierozwiązane kwestie podziału wspólnie nabytego mieszkania. Michał zmarł rok po rozwodzie, nie pozostawiając testamentu. Anna, chcąc zabezpieczyć swoje prawa do mieszkania, wystąpiła do sądu o stwierdzenie nabycia spadku oraz o dział spadku, podkreślając swoje lata wkładu w spłatę kredytu hipotecznego i utrzymanie nieruchomości. Sąd uwzględnił jej wniosek, przyznając jej odpowiedni udział w mieszkaniu, reszta majątku została podzielona między dzieci Michała.
Historia Karoliny i Tomasza Karolina i Tomasz po kilkunastu latach małżeństwa postanowili się rozwieść, jednak przed dokonaniem formalnego podziału majątku, Tomasz niespodziewanie zmarł. Wspólnie zgromadzili znaczny majątek, w tym dom oraz kilka działek budowlanych. Karolina, jako była żona, zdecydowała się dochodzić swoich praw do połowy majątku wspólnego, opierając się na zasadzie, że małżeństwo to wspólny wkład w budowanie majątku. W sądzie przedstawiła dowody na swoje zaangażowanie w rozwój majątku, co przekonało sędziów do przyznania jej połowy wartości zgromadzonego majątku, zabezpieczając tym samym jej interesy finansowe.
W artykule omówiono kwestię roszczeń byłej żony do podziału majątku po śmierci byłego męża, wyjaśniając, że prawo faktycznie przewiduje taką możliwość. Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz Kodeksu cywilnego, była żona ma prawo do swojej części majątku wspólnego nabytego w trakcie małżeństwa, co zostało zilustrowane na trzech konkretnych przykładach z życia wziętych. Artykuł podkreśla, że w takich sytuacjach istotne jest uwzględnienie wkładu każdego z małżonków w budowanie majątku wspólnego, a decyzje sądu opierają się na dokładnej analizie okoliczności każdego przypadku.
Jeśli stoisz przed wyzwaniem podziału majątku po śmierci byłego męża i nie wiesz, jakie kroki podjąć, nasze porady prawne online i profesjonalne przygotowanie pism mogą Ci pomóc. Skorzystaj z doświadczenia naszych specjalistów, aby zabezpieczyć swoje prawa i upewnić się, że sprawy majątkowe zostaną rozwiązane sprawiedliwie i zgodnie z prawem. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Iryna Kowalczuk
Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.
Zapytaj prawnika
