• Autor: Iryna Kowalczuk
Przed 3 tygodniami zmarła moja mama, z którą mieszkałam w jej mieszkaniu. Byłam jedynaczką, nie ma żadnych innych spadkobierców. Mama mimo to spisała jeszcze odręczny testament (podpisany przez dwóch światków) również na moją rzecz. Wyczytałam, że jeżeli nie ma wątpliwości, iż jestem jedyną spadkobierczynią, nie muszę uzyskiwać sądowego ani notarialnego dokumentu potwierdzającego prawo do dziedziczenia. Czy to prawda? Kiedy dokładnie powstaje obowiązek podatkowy, od którego biegnie termin 6-miesięczny zgłoszenia spadku do US?
Aby uregulować sprawy spadkowe po mamie i aby mogła się Pani stać w świetle prawa po niej spadkobierczynią, należy w pierwszej kolejności przeprowadzić postępowanie spadkowe (czyli uzyskać potwierdzenie nabycia spadku po mamie). Nie jest prawą, że jeżeli jest Pani jedyną spadkobierczynią, to nie trzeba tego robić. Postępowanie spadkowe może Pani przeprowadzić w każdym czasie, nie ma tu żadnych ograniczeń. Termin 6 miesięcy od chwili śmierci spadkodawcy przewidziany jest tylko na odrzucenie spadku. Po tym terminie będzie to bowiem niemożliwe. Jeżeli zdecydowałaby się Pani na przeprowadzenie sprawy spadkowej, to może to Pani zrobić przed sądem lub przed notariuszem.
Do notariusza muszą stawić się wszyscy spadkobiercy ustawowi osobiście, wówczas sporządzi on akt poświadczenia dziedziczenia. Obowiązkowym warunkiem przeprowadzenia postępowania spadkowego u notariusza jest osobiste Pani stawiennictwo.
Postępowanie mające doprowadzić do stwierdzenia nabycia spadku w sądzie wszczyna się poprzez złożenie w sądzie rejonowym właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy wniosku o stwierdzenie nabycia spadku.
Cała procedura stwierdzenia nabycia spadku kończy się wydaniem przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym zostają ustalone udziały poszczególnych spadkobierców w spadku.
Zobacz również: Kara za brak postępowania spadkowego
Po uzyskaniu sądowego potwierdzenia nabycia spadku spadkobierca powinien zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego. Pani, jako córka zmarłej, będzie ustawowo zwolniona od podatku ze spadku.
Zgodnie bowiem z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn – zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez m.in. zstępnych, małżonka, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Jeżeli zatem złoży Pani swojemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku po matce, to nie będzie musiała Pani płacić żadnego podatku. Jeśli nie złoży Pani w ww. terminie takiego oświadczenia, to trzeba będzie się liczyć z zapłatą podatku.
Nie ma prawnego obowiązku przeprowadzenia postępowania o nabycie spadku po osobie zmarłej, ale jest to konieczne w sytuacji, gdy będzie chciała Pani np. przepisać media na siebie w tym mieszkaniu, sprzedać go w przyszłości, darować itp. Bez stwierdzenia nabycia spadku nie będzie Pani w stanie udowodnić swojego tytułu prawnego do mieszkania i nie zostanie Pani wpisana do księgi wieczystej nieruchomości. Innymi słowy, w świetle prawa nie będzie Pani właścicielką mieszkania.
Obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstaje po stwierdzeniu nabycia spadku albo po poświadczeniu dziedziczenia u notariusza. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn – obowiązek podatkowy powstaje:
„1) przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku;
(…)
4. Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.”
Urzędy skarbowe uznają w takiej sytuacji, że do powstania obowiązku podatkowego doszło po uzyskaniu stwierdzenia nabycia spadku.
Zobacz również: Jak założyć sprawę spadkową?
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Iryna Kowalczuk
Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.
Zapytaj prawnika
