• Autor: Tomasz Ciasnocha
Siedem lat temu zmarł mój ojciec. Nie pozostawił testamentu, a mama nie przeprowadziła wówczas sprawy spadkowej. Dwa miesiące temu zmarła mama, również nie pozostawiając testamentu. Ja i moja siostra jesteśmy spadkobierczyniami. Chcemy uregulować sprawy spadkowe po rodzicach, ale nie wiemy jak. Czy mamy udać się z tym do sądu? A może korzystniej będzie sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia u notariusza? Jakie dokumenty trzeba mieć ze sobą? Dodam, że w spadku jest dom, w którym mieszkamy, ale formalnie to jeszcze budowa (nie ma żadnych odbiorów).
W chwili obecnej mogą Panie uzyskać potwierdzenie dziedziczenia po rodzicach na dwa sposoby: na drodze sądowej oraz u notariusza.
Sąd na wniosek spadkobierców wydaje postanowienie o nabyciu spadku, notariusz wydaje zaś tzw. akt notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Jeśli chodzi o skutki prawne, nie ma żadnej różnicy pomiędzy postanowieniem sądowym a notarialnym aktem poświadczenia dziedziczenia.
Bez względu na wybór sposobu potwierdzenia dziedziczenia po rodzicach muszą przedstawić Panie akty zgonu rodziców oraz Wasze akty urodzenia. Mając na uwadze, że rodzice nie pozostawili testamentów, dziedziczą Panie po połowie.
Postępowanie przed notariuszem jest o tyle ułatwione, że nie muszą Panie składać wniosku na piśmie, notariusz poinformuje Was o wszystkich prawach. Muszą jednak Panie stawić się przed nim osobiście, gdyż w pierwszym etapie notariusz sporządza tzw. protokół dziedziczenia, a jego sporządzenie wymaga udziału wszystkich osób, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy ustawowi lub testamentowi. W protokole tym notariusz zamieszcza zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia złożone przez uczestników postępowania.
Etap drugi postępowania polega na sporządzeniu przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia.
Wybierając drogę sądową, należy złożyć pisemny wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. We wniosku w punkcie 1) należy wnioskować o stwierdzenie nabycia spadku po ojcu przez jego żonę oraz dzieci, zaś w punkcie 2) proszę wnioskować o stwierdzenie nabycia spadku po matce przez Panią i siostrę.
Jak już wspomniałem powyżej, do wniosku należy dołączyć akty zgonu rodziców i Wasze akty urodzenia. Sąd odbierze od Pani lub siostry tzw. zapewnienie spadkowe, w którym oświadczycie, że rodzice nie pozostawili testamentu.
Wniosek może złożyć każdy ze spadkobierców; do wniosku należy dołączyć odpis wniosku. Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania zmarłych. W przypadku notarialnego poświadczenia dziedziczenia takie ograniczenie nie istnieje – może je wydać każdy notariusz.
Postępowanie przed sądem jest tańsze. Konieczne byłoby dokonanie opłaty 50 zł za stwierdzenie nabycia spadku po ojcu i 50 zł za stwierdzenie spadku po matce.
Również akt potwierdzenia dziedziczenia u notariusza podlega opłacie w wysokości 50 zł, dodatkowo jednak należy uiścić opłatę 100 zł za sporządzenie protokołu.
Ponieważ chodzi o stwierdzenie spadku po ojcu i matce, opłata u notariusza byłaby o 200 zł wyższa niż w sądzie. Opłaty notarialne zwiększają się ponadto o podatek VAT.
Zobacz również: Podział majątku po śmierci jednego z rodziców
Ponieważ Wasza mama zmarła 2 miesiące temu, zarówno przed notariuszem, jak i przed sądem będą Panie musiały złożyć oświadczenia o przyjęciu spadku. Wynika to z faktu, iż spadkobierca w okresie 6 miesięcy od momentu dowiedzenia się o powołaniu do spadku (to jest od momentu dowiedzenia się o śmierci) może przyjąć lub odrzucić spadek. Po upływie tego okresu spadkobierca z mocy prawa przyjmuje spadek wprost i składanie oświadczenia staje się bezprzedmiotowe. Zarówno przed sądem, jak i u notariusza opłata za odebranie oświadczenia wynosi 50 zł.
Zarówno sąd, jak i notariusz przesyła z urzędu informację o dziedziczeniu do ewidencji gruntów i budynków oraz sądu wieczystoksięgowego. Zostaną Panie wpisane w ww. rejestrach jako współwłaściciele – w miejsce zmarłych rodziców – nieruchomości, a tym samym będą Panie współwłaścicielami budynku, który się na niej znajduje. Wybierając drogę sądową, należy więc do wniosku dołączyć wypis z księgi wieczystej nieruchomości, na której znajduje się budynek. Również udając się do notariusza, należy posiadać wypis z księgi wieczystej.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Tomasz Ciasnocha
Prawnik, absolwent Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w Lublinie. Studia ukończył w 2015 roku obroną pracy magisterskiej w Katedrze Prawa Pracy o temacie „Zakaz konkurencji w trakcie i po ustaniu stosunku pracy”. Podczas studiów praktykował w kancelariach adwokackich i radcowskich oraz w prokuraturze, udzielał również porad prawnych w Uniwersyteckiej Poradni Prawnej głównie z zakresu prawa cywilnego oraz rodzinnego. Ukończył aplikację komorniczą w Izbie Komorniczej przy Sądzie Apelacyjnym w Lublinie. W 2018 roku uzyskał pozytywny wynik z egzaminu komorniczego i został powołany na stanowisko asesora komorniczego przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Nieprzerwanie od 2015 roku pracuje jako asystent komornika, aplikant, a teraz jako asesor komorniczy i kierownik kancelarii. W 2018 roku ukończył także projekt edukacyjny „Pracownia Liderów Prawa” – program naukowy pod patronatem Ministerstwa Sprawiedliwości. Specjalizuje się głównie w prawie cywilnym, rodzinnym, postępowaniu cywilnym oraz egzekucyjnym. Interesuje się również prawem pracy, nieruchomości i ich obrotem, a także prawem nowych technologii i rynkiem e-commerce.
Zapytaj prawnika
