• Data: 2024-10-05 • Autor: Katarzyna Bereda
Dziadek zmarł 30 lat temu. Po jego śmierci nie została przeprowadzona sprawa spadkowa. Z babcią byli właścicielami mieszkania spółdzielczego lokatorskiego. Mieli dwoje dzieci – moją mamę i jej starszego brata. Brat mamy wyemigrował jeszcze przed śmiercią dziadka do Australii i nie ma zamiaru tu wracać. Czy brat mamy może zrzec się spadku za granicą, bez konieczności przyjeżdżania do Polski?
Jeżeli dziadek zmarł ponad 30 lat temu i żaden spadkobierca nie złożył oświadczenia w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku, to spadek nabyli oni przez upływ czasu.
Obecnie konieczne jest więc dokonanie postępowania spadkowego – nabycie spadku i ewentualny dział spadku, tak, aby Pana mama spadek nabyła – rozumiem, że brat mamy chce przekazać całość spadku na jej rzecz. Jeżeli brat mamy nie może stawić się u notariusza, aby wszystkie czynności dokonać w jednym czasie, to jedyna droga to droga sądowa. W tym celu nie ma obecnie konieczności, aby brat stawiał się w sądzie – wszystko może odbyć się online. Brat mamy może uczestniczyć w rozprawie zdalnie lub jedynie pisemnie poinformować sąd, iż zgadza się na przekazanie całości na rzecz mamy.
Zgodnie bowiem z treścią art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) „Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia”.
Stwierdzenie nabycia spadku następuje na wniosek i – co do zasady – w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Niemniej, zgodnie z art. 681 K.p.c., możliwe jest również stwierdzenie nabycia spadku w postępowaniu o dział spadku. Nie oznacza to jednak, że sąd działa wtedy z urzędu. Należy bowiem zgodzić się, że przeważnie wniosek o wszczęcie postępowania działowego zawiera także implicite wniosek o stwierdzenie nabycia spadku (W. Borysiak, w: Osajda, Komentarz K.c., t. III, 2013, art. 1025 K.c., Nt 54; J. Ciszewski, J. Knabe, w: Ciszewski, Komentarz K.c., 2014, art. 1025 K.c., Nb 4; J. Kremis, J. Kuźmicka-Sulikowska, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz K.c., 2017, art. 1025 K.c., Nb 25; E. Skowrońska-Bocian, J. Wierciński, w: Gudowski, Komentarz K.c., Ks. IV, 2013, art. 1025 K.c., Nb 11).
Rozważane postępowanie sądowe prowadzone jest na podstawie art. 669–6792 K.p.c. w trybie nieprocesowym, przy czym sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy. Celem tego postępowania jest ustalenie wszystkich spadkobierców, którzy doszli do dziedziczenia (art. 677 § 1 K.p.c.). Zgodnie z art. 670 K.p.c. sąd bada w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, kto jest spadkobiercą, a także, czy spadkodawca pozostawił testament. Sąd może przy tym wezwać osoby, które mogą być spadkobiercami po zmarłym.
Opłata od wniosku to łącznie 105 zł. Wniosek należy składać do sądu rejonowego ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Dlatego też, jeżeli chcą Państwo nabyć spadek po dziadku oraz dokonać działu spadku, można taki wniosek złożyć jednocześnie do sądu rejonowego ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Mama może złożyć wniosek jako wnioskodawca, a brat i żona zmarłego są uczestnikami postępowania.
Jeżeli brat mamy nie może stawić się w sądzie, może uczestniczyć w rozprawie online – za pośrednictwem komputera. Nie ma obecnie konieczności jego stawiennictwa w sądzie. Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy, skrócone odpisy aktów urodzenia uczestników postępowania, a w przypadku zawarcia związku małżeńskiego, także skrócone odpisy aktów małżeństwa.
Brat w Australii a zrzeczenie się spadku Brat mojej mamy, który od lat mieszka w Australii, nie planuje wracać do Polski. Postanowił zrzec się swojej części spadku po dziadku na rzecz mamy. Dzięki postępowaniu online, mógł uczestniczyć w rozprawie sądowej bez konieczności przyjazdu do Polski. Po przesłaniu odpowiednich dokumentów, sąd przyjął jego decyzję zdalnie, a sprawa została szybko załatwiona.
Problemy z testamentem a życie za granicą Wujek mojej przyjaciółki mieszkał za granicą od lat i po śmierci ich wspólnego dziadka, wujek nie wiedział, czy dziadek sporządził testament. Sprawa spadkowa utknęła na lata, ponieważ wujek nie mógł stawić się osobiście w Polsce. Dopiero niedawno zorganizowano rozprawę online, która pozwoliła na przeprowadzenie postępowania spadkowego i ustalenie dziedziczenia, bez konieczności fizycznego powrotu do kraju.
Przekazanie mieszkania przez sąd online Brat mojej cioci, który mieszka w USA, nie był w stanie wrócić do Polski, by uregulować sprawy spadkowe po zmarłej matce. Dzięki rozprawie zdalnej, zgodził się przekazać swoją część mieszkania siostrze. Sąd zaakceptował jego zgodę na piśmie, a ciocia stała się jedyną właścicielką mieszkania w Polsce bez zbędnych komplikacji.
Nawet mieszkając za granicą, można skutecznie przeprowadzić sprawę spadkową w Polsce, korzystając z możliwości zdalnego uczestnictwa w postępowaniu sądowym. Dzięki temu, spadkobiercy nie muszą osobiście stawiać się w kraju, co znacznie ułatwia przekazanie spadku lub zrzeknięcie się jego części. Taka forma postępowania jest szczególnie pomocna dla osób, które nie planują powrotu do Polski, a chcą uregulować sprawy dziedziczenia.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism procesowych, dzięki czemu załatwisz swoje sprawy spadkowe i inne kwestie prawne bez wychodzenia z domu. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybkie i wygodne wsparcie na każdym etapie postępowania. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
