• Data: 2024-11-21 • Autor: Katarzyna Bereda
Moja żona ma siostrę i ich matka zapowiedziała, iż swoją cześć spadku przekaże tej drugiej córce. Ich ojciec zmarł w roku 2020 i nie było jeszcze sprawy spadkowej. Moja żona się z tym nie zgadza. Jej siostra mieszka w jednym domu z matką, aczkolwiek w oddzielnym mieszkaniu. Domyślamy się, że siostra namówiła na to teściową, bo ma swoje problemy finansowe. Jak postępować w obecnej sytuacji i co należałoby zrobić później?
Niestety nie mają Państwo wpływu na wolę teściowej, albowiem może ona dobrowolnie rozporządzać swoim majątkiem – zarówno obecnie poprzez dokonanie darowizny, jak i rozporządzając swoim majątkiem na wypadek śmierci – w testamencie. Obecnie proponuję więc – w przypadku konfliktu – aby żona zainicjowała postępowanie o nabycie spadku po zmarłym tacie, aby stała się formalnie udziałowcem w masie spadkowej po tacie.
Zgodnie bowiem z treścią art. 931 Kodeksu cywilnego:
„§ 1. W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
§ 2. Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych”.
Z uwagi na powyższe, jak Pan widzi, w przypadku dziedziczenia ustawowego po rodzicach do spadku powołani są ich zstępni i drugi małżonek. Jeżeli są dwie siostry, to razem z mamą każda dziedziczy po 1/3 masy spadkowej po tacie. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest dokonanie obecnie nabycia spadku po zmarłym tacie.
Zgodnie bowiem z treścią art. 1025 § 1 „sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia”.
Stwierdzenie nabycia spadku następuje na wniosek i – co do zasady – w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy. Celem tego postępowania jest ustalenie wszystkich spadkobierców, którzy doszli do dziedziczenia (art. 677 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego).
Uczestnikami postępowania o stwierdzenie nabycia spadku są bowiem wszystkie osoby, które mogą być uznane za zainteresowane- czyli jak wskazałam spadkobiercy ustawowi. Zgodnie z art. 670 sąd bada w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, kto jest spadkobiercą, a także czy spadkodawca pozostawił testament.
Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub skierować sprawę do dowolnego notariusza. Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy, skrócone odpisy aktów urodzenia uczestników postępowania, a także w przypadku zawarcia związku małżeńskiego, także skrócone odpisy aktów małżeństwa, a także testament, jeżeli został sporządzony.
Jeżeli zależy Panu na szybkości, proszę stawić się do notariusza. Jedyną wadą postępowania u notariusza jest to, że wszyscy spadkobiercy muszą stawić się u notariusza – postępowanie jest także droższe. Postępowanie przed sądem jest tańsze – koszt 105 zł, gdyż czynności notariusza związane są z opłatami notarialnymi, jednak takie postępowanie jest znacznie szybsze.
W przypadku natomiast ewentualnej śmierci teściowej, jeżeli przekaże ona swój majątek jednej córce na podstawie testamentu lub darowizny, żona będzie mogła dochodzić ewentualnego zachowku od siostry na podstawie art. 991 Kodeksu cywilnego.
Konflikt o zapowiedź przekazania spadku
Pani Anna dowiedziała się od matki, że jej siostra, Barbara, ma otrzymać całość majątku po matce. Anna poczuła się niesprawiedliwie potraktowana, ponieważ przez wiele lat opiekowała się rodzicami i angażowała w sprawy rodzinne, podczas gdy siostra mieszkała za granicą. Pani Anna rozpoczęła działania zmierzające do przeprowadzenia postępowania spadkowego po zmarłym ojcu, aby formalnie stać się właścicielką części majątku, a w przyszłości móc dochodzić zachowku od siostry, jeśli testament matki faktycznie przekaże wszystko Barbarze.
Ukryte intencje i obawy finansowe
Pani Elżbieta mieszka razem z matką i boryka się z poważnymi problemami finansowymi. Obawia się, że po śmierci matki nie będzie miała gdzie mieszkać, dlatego namówiła ją, aby przepisała dom wyłącznie na nią. Jej siostra, Halina, nie mieszka blisko i nie jest świadoma trudnej sytuacji Elżbiety. Kiedy Halina dowiedziała się o planach przekazania spadku wyłącznie siostrze, złożyła wniosek o nabycie spadku po zmarłym ojcu, aby zabezpieczyć swoje prawo do części majątku i rozważała dochodzenie zachowku w przyszłości.
Niespodziewane rozporządzenie majątkiem
Pani Marta dowiedziała się od matki, że zamierza sporządzić testament, w którym przekaże cały majątek młodszej córce, Zofii. Zofia mieszka w domu matki, a Marta czuje, że to ona powinna dziedziczyć równą część majątku, ponieważ wspólnie z siostrą dbała o rodziców. Marta nie zgadza się z decyzją matki i zamierza dochodzić swoich praw do spadku po ojcu, a w przypadku śmierci matki planuje dochodzić zachowku od Zofii, jeśli testament pozostawi ją bez udziału w majątku.
W sytuacji, gdy matka zapowiada przekazanie swojego majątku wyłącznie jednej z córek, pozostałe dzieci mają prawo podjąć kroki w celu ochrony swoich interesów spadkowych. Ważnym pierwszym krokiem jest przeprowadzenie postępowania spadkowego po zmarłym ojcu, aby formalnie nabyć udział w masie spadkowej. W przypadku, gdy testament matki pomija jedno z dzieci, istnieje możliwość dochodzenia zachowku. Warto w takich sytuacjach skonsultować się z prawnikiem i podjąć odpowiednie działania na każdym etapie sprawy spadkowej.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz kompleksowe sporządzanie pism procesowych, w tym w sprawach spadkowych, testamentowych i dochodzenia zachowku – szybko, dyskretnie i zgodnie z Twoimi potrzebami. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
