Zachowek - czym jest i komu się należy?

Co to jest zachowek?

Mówiąc o zachowku często mamy na myśli określoną kwotę. Tak naprawdę jest to jednak uprawnienie przypisane osobom, które zgodnie z przepisami powinny dziedziczyć z uwagi na dziedziczenie ustawowe, ale nie uwzględniono ich w testamencie. W praktyce, o zachowek najczęściej ubiegają się zstępni, współmałżonek, a czasem – rodzice spadkodawcy. Co istotne, nie zawsze wymienione osoby otrzymają zachowek.

Komu przysługuje i komu nie przysługuje zachowek?

Adwokat od spraw spadkowych często zajmuje się sprawami związanymi z zachowkiem. Dlaczego? W dużej mierze jest to spowodowane faktem, iż nie zawsze jest oczywiste kto jest do tego zachowku uprawniony. Zgodnie z przepisami, będą to osoby, które zgodnie z przepisami znajdują się w grupie osób uprawnionych do spadku. Jednakże, są sytuacje, w których te właśnie osoby nie będą miały prawa dochodzić zachowku. Na przykład zachowku nie otrzyma były współmałżonek, ani osoba, którą spadkobierca słusznie wydziedziczył. Istotne jest tu, aby przyczyna wydziedziczenia mieściła się w kodeksowych ramach, nie można wydziedziczyć spadkobiercy na przykład z powodu odmiennych poglądów politycznych lub nieposiadania dzieci. Ważne jest też z punktu sporządzania testamentu, że wydziedziczenie musi nastąpić wprost – celowe pominięcie w testamencie nie będzie miało tu mocy prawnej. Wyłączone od zachowku będą także osoby niegodne dziedziczenia. W przypadku spadkobrania, w miejsce osób wyłączonych, wchodzą dalsi zstępni – oni mają pełne prawo domagać się zachowku. Jak widać kwestia ta może być niezwykle skomplikowana, adwokat od spraw spadkowych może więc tu być dużą pomocą.

Wysokość zachowku

Kancelaria adwokacka zajmująca się spadkami często otrzymuje pytania o wysokość zachowku. Warto w tym miejscu zauważyć, że wysokość zachowku i udziału spadkowego, który należałby się danej osobie z tytułu dziedziczenia ustawowego nie są równe. Zgodnie z przepisami, zachowek wynosi połowę tego udziału, a do jego pokrycia są zobowiązani ci, którzy dziedziczą po spadkodawcy. Dlatego też adwokat od spraw spadkowych może doradzić nie tylko podmiotom roszczącym sobie prawo do zachowku, ale też spadkobiercom, którzy zobowiązani będą z tego tytułu.

Od zasady są wyjątki – jeżeli uprawniony do zachowku jest małoletni, albo jeśli ma stwierdzoną trwałą niezdolność do pracy, otrzyma 2/3 udziału, a nie połowę. Dlaczego właściwie wysokość zachowku nie jest równa udziałowi? Dzięki takiemu rozwiązaniu, zabezpieczone są obie grupy spadkobierców, zarówno ci uprawnieni, jak i ci wskazani w testamencie, którzy z tytułu dziedziczenia ustawowego nie otrzymaliby nic. 

Nieoczywiste jest wyliczenie wysokości udziału i zachowku, tu pomocna może być kancelaria adwokacka. Do wyliczenia podstawy wziąć pod uwagę trzeba zarówno spadkobierców niegodnych jak i tych, którzy spadek odrzucili. Tych, którzy zrzekli się dziedziczenia, albo których wydziedziczono zgodnie z prawem nie bierze się pod uwagę. Do wartości spadku dolicza się także darowizny, za wyjątkiem drobnych darowizn dnia codziennego.

Więcej informacji na temat dziedziczenia i kwestii związanych z zachowkiem znaleźć można pod linkiem https://pirozek.pl/dziedziczenie/. Kancelaria adwokacka w Katowicach to jedno z miejsc, do których można się zgłosić w tego typu sprawach.