• Data: 2024-03-11 • Autor: Iryna Kowalczuk
Odziedziczyłam spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w udziale 85/96. Jedna ze współwłaścicielek jest za granicą (adres do niej mogą uzyskać z Internetu), druga właśnie zmarła – nie wiem, czy ma spadkobierców. Co jest najlepszym rozwiązaniem, aby współwłasność została zniesiona i żebym stała się jedyną właścicielką tego mieszkania?
Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo odrębnej własności lokalu podlegają spadkobraniu i są dziedziczone z testamentu, jeżeli spadkodawca takowy pozostawił. Jeżeli testament nie istnieje, mieszkanie podlega dziedziczeniu ustawowemu.
W przypadku spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, jeżeli przeszło ono na kilku spadkobierców, powinni oni, w terminie jednego roku od dnia otwarcia spadku, wyznaczyć spośród siebie pełnomocnika w celu dokonywania czynności prawnych związanych z wykonywaniem tego prawa. W razie bezskutecznego upływu tego terminu, na wniosek spadkobierców lub spółdzielni, przedstawiciela wyznacza sąd. Spadkobiercy, którzy nabywają w spadku mieszkanie własnościowe nie muszą wyznaczać pełnomocnika, mogą jednak to zrobić, a spółdzielnia nie może odmówić przyjęcia go w poczet członków spółdzielni.
Zatem w pierwszej kolejności należy przeprowadzić procedurę stwierdzenia nabycia spadku po osobie, po której uzyskała Pani udział mieszkaniu. W tym celu należałoby skierować do właściwego sądu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Sądem właściwym jest sąd rejonowy właściwy dla obszaru, w którym zmarła miała ostatniego miejsce zamieszkania przed śmiercią.
Wniosek taki powinien zawierać:
Do wniosku powinny zostać dołączone następujące dokumenty:
Wniosek należy opłacić znakami opłaty sądowej lub przelewem w kwocie 50 zł.
Po złożeniu kompletnego wniosku sędzia wyznacza rozprawę, na którą wzywa wnioskodawcę i uczestników postępowania. Pouczenie o obowiązku lub braku obowiązku stawiennictwa w sądzie znajdzie się na wezwaniu na rozprawę.
Po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, w którym wymienia spadkodawcę oraz wszystkich spadkobierców, którym spadek przypadł, jak również wysokość ich udziałów (w postaci ułamka).
Co do spadkobierczyni, która mieszka za granicą, wystarczy, że poda Pani sądowi jej aktualny adres. Sąd wyśle jej informację o toczącym się postępowaniu i wezwie na rozprawę. Jeżeli ta osoba nie będzie mogła przyjechać do sądu, będzie musiała ustanowić pełnomocnika.
Odnośnie osoby, która zmarła, powinna Pani dowiedzieć się, czy po tej osobie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe. Jeżeli tak, najlepiej aby uzyskała Pani odpis postanowienia spadkowego, ponieważ będzie potrzebny w Pani sprawie. Jeżeli takie postępowanie nie zostało wszczęte, Pani jako osoba mająca w tym interes prawny powinna o takie postępowanie zawnioskować. Procedura jest taka sama jak wyżej opisałam.
Po uzyskaniu postępowania o stwierdzenie nabycia spadku z sądu będzie można dokonać działu spadku, w tym podziału nieruchomości w taki sposób, aby Pani stała się jedyną właścicielką mieszkania.
Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy (aktu notarialnego) między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.
Do przeprowadzenia działu spadku należy przedłożyć przede wszystkim postanowienie sądu bądź akt poświadczenia dziedziczenia stwierdzający nabycie spadku. Z dokumentów tych wynikać będzie krąg spadkobierców. Spadkobiercy do dokonania działu spadku powinni dostarczyć tytuły prawne spadkodawcy do poszczególnych składników majątku spadkowego, np. aktualny odpis księgi wieczystej, akt własności ziemi, akt uzyskania własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu. Gdy chodzi o spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu bądź lokal stanowiący odrębną nieruchomość – zaświadczenie ze spółdzielni bądź od zarządcy nieruchomości o niezaleganiu w bieżących opłatach.
Dział spadku można przeprowadzić u każdego notariusza (pod warunkiem że będzie zgoda między spadkobiercami co do działu spadku) lub w sądzie.
Notarialny dział spadku jest szybszy i nie tak sformalizowany jak sądowy, jednakże dużo droższy. Można go jednak załatwić w ciągu jednego dnia.
Co się tyczy trybu sądowego działu spadku:
We wniosku o dział spadku (który składa się do sądu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli tego nie można ustalić – ze względu na położenie majątku spadkowego) należy powołać:
Jeżeli spis inwentarza nie został sporządzony, należy we wniosku wskazać majątek, który ma być przedmiotem działu.
W wypadku gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, należy przedstawić dowody stwierdzające, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy, należy więc dołączyć odpis z księgi wieczystej.
W postępowaniu spadkowym zarówno skład, jak i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd, który dokonuje tego na podstawie wyjaśnień uczestników postępowania. Od prawidłowego ustalenia wartości majątku spadkowego zależy obliczenie wielkości poszczególnych sched spadkowych przypadających na rzecz poszczególnych współspadkobierców.
W postępowaniu o dział spadku jego stan ustala się według chwili otwarcia spadku, a więc chwili śmierci spadkodawcy, a wartość spadku według cen z chwili dokonania działu spadku. Oznacza to, że przy podziale sąd będzie uwzględniał wartość nieruchomości na dzień dokonywania działu.
Jeżeli uczestnicy zgodnie określą wartość przedmiotów wchodzących w skład spadku, sąd nie będzie ustalał wartości przedmiotów spadkowych. W przypadku sporu pomiędzy uczestnikami co do wartości poszczególnych przedmiotów spadkowych sąd powoła biegłego.
Sposób dokonania działu spadku:
Z punktu widzenia sposobu dokonania działu spadku, zarówno w trybie umownym, jak i spadkowym, można wyróżnić:
Wniosek o dział spadku powinien być należycie opłacony. Opłata od wniosku jest stała i wynosi 500 zł, a jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł. Jeżeli wniosek o dział spadku zawiera żądanie zniesienia współwłasności, opłata wynosi 1000 zł, a jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności, pobiera się opłatę stałą w kwocie 600 zł.
Przypadek Pani Anny: Pani Anna odziedziczyła mieszkanie spółdzielcze po swojej ciotce. Mimo że była jedyną znaną spadkobierczynią, musiała stawić czoła wyzwaniu związanemu z brakiem testamentu. Proces stwierdzenia nabycia spadku i uzyskania pełnego własnościowego prawa do lokalu wymagał od niej zgromadzenia wszystkich niezbędnych dokumentów i złożenia wniosku do sądu. Pani Anna, korzystając z pomocy prawnika, zdołała pomyślnie przejść przez procedurę i stała się jedyną właścicielką mieszkania.
Historia Pana Krzysztofa: Pan Krzysztof wspólnie z dwoma siostrami odziedziczył mieszkanie po rodzicach. Jako że każde z rodzeństwa miało inny pomysł na wykorzystanie nieruchomości, zdecydowali się na notarialny dział spadku. Pan Krzysztof wykupił udziały sióstr, dzięki czemu stał się jedynym właścicielem lokalu. Proces ten wymagał od niego negocjacji oraz zabezpieczenia odpowiednich środków finansowych na wypłatę ich udziałów.
Sytuacja Pani Ewy: Pani Ewa, po śmierci swojego męża, musiała zmierzyć się z problemem dziedziczenia mieszkania, w którym mieszkała. Jej mąż nie zostawił testamentu, a mieszkanie było obciążone hipoteką. Pani Ewa, jako ustawowa spadkobierczyni, zdecydowała się na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co chroniło ją przed odpowiedzialnością za długi przewyższające wartość spadku. Po uregulowaniu formalności spadkowych oraz spłaceniu pozostałej części kredytu hipotecznego, stała się pełnoprawną właścicielką mieszkania.
Podsumowując, dziedziczenie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu wymaga starannego zrozumienia procedur prawnych i często zaangażowania specjalistów. Każdy przypadek jest unikalny i może wymagać różnych działań, takich jak stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku, czy nawet negocjacje między współspadkobiercami. Kluczem do sukcesu jest odpowiednie przygotowanie i świadome podejście do wszystkich aspektów procesu dziedziczenia.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawach dziedziczenia lokalu mieszkalnego? Skorzystaj z naszych usług doradztwa online i profesjonalnego sporządzania pism, aby upewnić się, że cały proces przebiegnie sprawnie i zgodnie z prawem. Zapraszamy do kontaktu!
Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Iryna Kowalczuk
Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.
Zapytaj prawnika
