Spłata udziału w spadku, co zrobić, gdy dziecko nie łoży na nieruchomość?

Dokonanie działu spadku

Po załączonym opisie rozumiem, iż dokonali Państwo nabycia spadku. Kolejnym krokiem jest dokonanie działu spadku. Jako spadkobierca jak najbardziej może Pani złożyć w sądzie rejonowym miejsca położenia nieruchomości wniosek o dział spadku. W przypadku sporu sąd i tak dokona działu spadku. Jeżeli są Państwo zgodni w zakresie podziału, dział może nastąpić także u notariusza – jeżeli występuje jednak spór co do zasady i co do wysokości spłaty, konieczna jest droga sądowa.

Zgodnie z art. 211 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.): „każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości”. Obecnie współwłaścicielami nieruchomości są osoby będące spadkobiercami po zmarłej osobie lub osoby posiadające wcześniej udział w nieruchomości. Tylko one mogą więc złożyć wniosek o dział spadku – więc wniosek może złożyć Pani albo syn.

Zniesienie współwłasności spadku

Zgodnie natomiast z art. 212 K.c.:

„§ 1. Jeżeli zniesienie współwłasności następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne. Przy podziale gruntu sąd może obciążyć poszczególne części potrzebnymi służebnościami gruntowymi.

§ 2. Rzecz, która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych albo sprzedana stosownie do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

§ 3. Jeżeli ustalone zostały dopłaty lub spłaty, sąd oznaczy termin i sposób ich uiszczenia, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymagalnych”.

Dział może nastąpić poprzez przyznanie jednemu spadkobiercy całości z obowiązkiem lub bez obowiązku spłaty pozostałych lub także sprzedaż nieruchomości w drodze licytacji – co jest ostatecznością.

Wniosek o dział spadku

Należy więc podkreślić, iż wniosek o dział spadku powinien złożyć przynajmniej jeden ze spadkobierców (w tym przypadku Pani) do sądu rejonowego właściwego miejscowo dla położenia masy spadkowej, a więc nieruchomości. We wniosku należy wskazać postanowienie o stwierdzeniu nabyciu spadku, spadkobierców, wartość masy spadkowej i proponowany podział. Jeżeli syn przez cały okres bycia współwłaścicielem nie łożył na nieruchomość, to wszelkie remonty i ulepszenia nieruchomości nie powinny być wliczane w ramach podziału. Zgodnie bowiem z art. 207 K.c.: „pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną”. Dlatego też, jeżeli syn nie ponosił żadnych wydatków na nieruchomość, nie powinny one być uwzględnione przy dziale spadku.

Proponuję więc w pierwszej kolejności wysłać do syna wezwanie do polubownego zakończenia sporu i wypracowania wspólnej kwoty porozumienia do spłaty – wtedy mogą Państwo załatwić sprawę u notariusza. W przypadku sporu pozostaje jedynie droga sądowa i ustalanie wartości nieruchomości przez biegłego – bez uwzględnienia remontów poczynionych przez Panią na nieruchomość.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.