• Autor: Iryna Kowalczuk
Zmarła moja ciotka, która zostawiła testament notarialny i wskazała mnie jako spadkobiercę. Nie miała dzieci, a jej majątkiem było gospodarstwo rolne. Ciotka miała rodzeństwo. Za kilka dni jest sprawa o otwarcie testamentu. Boję się, że rodzeństwo będzie chciało podważyć testament, gdyż po śmierci ciotki twierdzili, że gospodarstwo im się należy. Jakie szanse ma rodzeństwo ciotki na jakikolwiek spadek?
Spadkodawca może rozporządzać swoim majątkiem w sposób dobrowolny poprzez sporządzenie testamentu, w którym rozporządza swoim majątkiem na wypadek śmierci.
Zasadniczo istnieje możliwość podważenia ważności testamentu, jeżeli zachodzi jedna z przesłanek z art. 945 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.). Mianowicie testament nie jest ważny, jeżeli został sporządzony:
Zgodnie z art. 945 § 2 K.c.: „Na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku”.
Z pytania wynika, że notariusz sporządził testament w formie aktu notarialnego. W tym miejscu trzeba zauważyć, że akt notarialny ma moc dokumentu urzędowego – art. 2 § 2 Prawa o notariacie stanowi, że czynności notarialne dokonane przez notariusza zgodnie z prawem mają charakter dokumentu urzędowego. Dokument ten, sporządzony w przepisanej formie, stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone (art. 244 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Zaprzeczenie może nastąpić tylko w razie zaistnienia przesłanek przewidzianych w art. 252 K.p.c., tzn. strona, która zaprzecza prawdziwości dokumentu urzędowego albo twierdzi, że zawarte w nim oświadczenia organu, od którego dokument ten pochodzi, są niezgodne z prawdą, powinna okoliczności te udowodnić.
Należy też dodać, że forma aktu notarialnego daje podmiotowi dokonującemu danej czynności prawnej wysoki stopień pewności wywołania skutków prawnych zamierzonych przez niego. Sporządzenie dokumentu przez notariusza, który działa jako osoba zaufania publicznego (art. 2 § 1 Prawa o notariacie), powinno stanowić gwarancję zachowania wszystkich wymagań dotyczących dokonywanej czynności, zarówno odnoszących się do treści, jak i formy.
Ponadto z ustawy Prawo o notariacie wynika obowiązek notariusza czuwania nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne (art. 80 § 2).
Reasumując, testament notarialny, podobnie jak każdy inny testament, może zostać podważony w przypadkach, gdy jest nieważny z mocy prawa. Takie sytuacje wymienia wspomniany wcześniej art. 945 § 1 K.c.
Mając jednak na uwadze powyższe informacje, należy stwierdzić, że aby unieważnić testament notarialny, muszą zajść naprawdę szczególne okoliczności. Oczywiście nie jest to niemożliwe, ale w praktyce okazuje się bardzo trudne i rzadkie. Na osobie, która chce podważyć taki testament, ciąży bowiem (zgodnie z art. 6 K.c.) ciężar udowodnienia faktu, z którego osoba ta wywodzi skutki prawne.
Rodzeństwo Pana cioci będzie więc musiało udowodnić przez sądem, że spadkodawca sporządził testament np. w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji. Będą musieli powołać się przed sądem na naprawdę przekonujące dowody, jak np. zeznania świadków, lekarzy, orzeczenia lekarskie. Same ich twierdzenia, niepoparte żadnymi dowodami, są absolutnie niewystarczające.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Iryna Kowalczuk
Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.
Zapytaj prawnika
