• Data: 2024-12-27 • Autor: Katarzyna Bereda
Pani X zmarła i zostawiła męża, z którym miała rozdzielność majątkową. Jej dzieci odrzuciły spadek. Następnie odbyła się sprawa spadkowa jej rodziców. Po ojcu pani X w spadku otrzymała 3/16 udziału, a w spadku po mamie nic, bo zmarła po jej śmierci. Teraz trzeba przeprowadzić spadek po pani X – jej spadkobiercami są mąż, jego 3 braci i ponownie jego dzieci. W skład masy spadkowej wchodzi 3/16 udziału domu. Czy w tej sytuacji mąż, dzieci i bracia powinni wystąpić do sądu o nabycie spadku, czy od razu o nabycie i dział spadku? W grę nie wchodzi notariusz.
To, czy wystąpią Państwo łącznie o nabycie spadku i dział spadku, czy o samo nabycie spadku, zależy tylko od Państwa woli. Sprawa ta może być prowadzona łącznie lub oddzielnie – najpierw można wykonać jedynie nabycie spadku, podczas którego sąd określi jedynie udziały spadkowe spadkobierców, a następnie złożyć wniosek o dział spadku, określając, jaki dział ma nastąpić zgodnie z Państwa uznaniem i udziałem spadkowym. Jeżeli sprawa nie jest oczywista, proponuję dla klarowności rozdzielić te dwa postępowania i wykonać w pierwszej kolejności nabycie spadku, a dopiero po ustaleniu kręgu spadkobierców dział spadku.
Zgodnie bowiem z treścią art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego „Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia”.
Stwierdzenie nabycia spadku następuje na wniosek i – co do zasady – w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku. Celem tego postępowania jest ustalenie wszystkich spadkobierców, którzy doszli do dziedziczenia (art. 677 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). Nie ma tu znaczenia, co wchodzi w skład spadku – sąd ustala jedynie krąg spadkobierców i ich udziały. To, co wchodzi w skład spadku, ma dopiero znaczenie przy dziale spadku, ale dział spadku nie jest równoznaczny z nabyciem spadku – dział może nastąpić w dowolny sposób.
Zgodnie z art. 670 Kodeksu postępowania cywilnego sąd bada w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku, kto jest spadkobiercą, a także czy spadkodawca pozostawił testament. Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy – właściwy w takim zakresie jest wydział cywilny.
Do wniosku należy dołączyć skrócony odpis aktu zgonu spadkodawcy, skrócone odpisy aktów urodzenia uczestników postępowania, a także w przypadku zawarcia związku małżeńskiego skrócone odpisy aktów małżeństwa. Łączna opłata od wniosku to 100,00 zł oraz 5,00 zł. Jak więc wskazałam, od powyższych czynności powinna Pani rozpocząć działanie – proszę udać się do sądu rejonowego właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłej i tam złożyć wniosek.
Mogą Państwo także nabyć spadek u notariusza – jednak tam wymagana jest obecność wszystkich spadkobierców. Jeżeli taka forma nie wchodzi w grę, pozostaje jedynie droga sądowa.
Rodzeństwo dziedziczy po rodzicu
Anna i Marek są rodzeństwem, które straciło ojca. Po jego śmierci Anna i Marek postanawiają wystąpić o stwierdzenie nabycia spadku. Składają wniosek w sądzie rejonowym w miejscu zamieszkania ojca. Do wniosku dołączają akt zgonu ojca oraz skrócone odpisy aktów urodzenia, aby potwierdzić swoje pokrewieństwo. Po przeprowadzeniu postępowania sąd ustala, że oboje są spadkobiercami, przyznając im równe udziały. Po stwierdzeniu nabycia spadku planują złożyć osobny wniosek o dział spadku.
Testament z wyłączeniem jednego ze spadkobierców
Katarzyna dowiaduje się, że jej zmarły dziadek pozostawił testament, w którym cały majątek przekazał swojej żonie, a Katarzynę i jej rodzeństwo pominął. Postanawia złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, aby ustalić, czy testament jest ważny. Udaje się do sądu rejonowego i przedkłada odpowiednie dokumenty, w tym akt zgonu dziadka. W trakcie postępowania sąd bada testament i potwierdza ważność testamentu, co oznacza, że Katarzyna nie ma prawa do żadnej części spadku. Pomimo tego decyduje się na dalsze działania, aby dowiedzieć się, czy do spadku nie wchodziły inne aktywa.
Nabycie spadku u notariusza
Jan i jego siostra Marta dowiadują się o śmierci swojej matki. Chcą jak najszybciej uregulować sprawy spadkowe, dlatego decydują się na nabycie spadku u notariusza. Notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia, w którym ustala ich udziały w spadku. Następnie Jan i Marta planują przeprowadzić dział spadku, aby podzielić majątek, który pozostawiła im matka.
Artykuł omawia proces stwierdzenia nabycia spadku, który może być przeprowadzony w sądzie lub u notariusza. Podkreśla, że decyzja o wspólnym wystąpieniu o nabycie spadku i dział spadku zależy od woli spadkobierców. W pierwszej kolejności należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, do którego dołącza się dokumenty, takie jak akt zgonu spadkodawcy oraz odpisy aktów urodzenia i małżeństwa spadkobierców. Sąd ustala jedynie krąg spadkobierców i ich udziały, natomiast dział spadku, który określa podział majątku, może nastąpić w późniejszym terminie.
Zastanawiasz się, jak skutecznie przeprowadzić proces stwierdzenia nabycia spadku? Skorzystaj z naszych porad prawnych online! Nasi prawnicy pomogą Ci zrozumieć wszystkie aspekty związane z nabyciem i działem spadku. Nie zwlekaj, skontaktuj się z nami już dziś – opisz nam swój problem w formularzu umieszczonym pod tekstem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
