• Autor: Tomasz Krupiński
Rodzice są od 20 lat po rozwodzie z orzeczeniem o winie jednego z nich. Nigdy nie dokonali podziału majątku wspólnego. Mama się wyprowadziła i nie partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania. Tata sprzedał samochód z okresu małżeństwa i nie podzielił się tymi pieniędzmi. Ja jako ostatnie dorosłe dziecko swoich rodziców mieszkam z tatą w tym mieszkaniu. Jak by się miała sprawa spadkowa w wypadku śmierci któregoś z rodziców? Czy pozostały przy życiu rodzic mógłby np. stwierdzić, że ma prawo do większej części mieszkania niż do domyślnej połowy? Czy ma tu jakieś znaczenia moje zameldowanie i zamieszkanie w tym właśnie mieszkaniu?
Problematyka rozliczeń nakładów i ustalenia nierównych udziałów była przedmiotem rozważań judykatury.
W obecnie obowiązującym stanie prawnym brak jest uzasadnionej podstawy do uzależniania dopuszczalności działu spadku, w skład którego wchodzi udział spadkodawcy w majątku objętym małżeńską wspólnością ustawową od uprzedniego albo równoczesnego z działem spadku przeprowadzenia podziału majątku wspólnego spadkodawcy i drugiego małżonka w sytuacji, gdy w chwili działu spadku on także już nie żyje, a krąg spadkobierców po obojgu małżonkach jest taki sam.
„Udział spadkodawcy we współwłasności rzeczy należących do majątku wspólnego jest ściśle określony w częściach ułamkowych, zatem wbrew stanowisku Sądu Rejonowego, nie zachodzą trudności z ustaleniem przez Sąd spadku składu i wartości spadku (art. 684 kpc).”
Przepis art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego o opiekuńczego (K.r.o.) stanowi, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, co oznacza, że jest to zasada w odniesieniu do czasu po ustaniu wspólności. Ta zasada może zostać zmodyfikowana, gdy jeden z małżonków wystąpi z roszczeniem o ustanowienie nierównych udziałów w majątku wspólnym.
Natomiast spadkobiercy małżonka mogą wystąpić o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym tylko, jeśli spadkodawca wytoczył powództwo o rozwód, unieważnienie małżeństwa bądź wystąpił o orzeczenie o separacji (art. 43 § 2 K.r.o.).
Jako spadkobierca będzie Pan mógł wystąpić o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym. Oczywiście jest to zasadne przez fakt niezamieszkiwania i nie partycypowania przez matkę w kosztach utrzymania mieszkania. W tym celu już teraz warto byłoby zgromadzić materiał uzasadniający przyszłe roszczenie – dowody wpłat na poczet utrzymania mieszkania za okres od chwili ustania wspólności ustawowej.
Kwestia zameldowania w tym wypadku nie ma znaczenia. Zameldowanie jest aktem administracyjnym potwierdzającym jedynie fakt zamieszkiwania w lokalu, za którym to aktem nie idą żadne prawa do tegoż lokalu.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Tomasz Krupiński
Randa prawny.
Zapytaj prawnika
