• Data: 2022-09-08 • Autor: Joanna Korzeniewska
Mój tata zmarł w grudniu i był właścicielem całego domu wraz z działką. Nie pozostawił testamentu. Mam mamę i trójkę rodzeństwa. Jakie kroki w tej chwili musimy zrobić, żeby dom został przepisany na nas, i jaki podział będzie obowiązywał? Słyszałem, że należy założyć sprawę w sądzie. W dalszej kolejności chciałem zapytać, co dalej po przydzieleniu spadku. Moja mama i dwójka rodzeństwa chcą się na mnie spisać i pytanie – czy przepisanie domu wystarczy? Jedno z rodzeństwa się zastanawia, co zrobić. Co w momencie, kiedy się nie spisze? Dodam, że w chwili obecnej tylko ja z moją rodziną mieszkamy w tym domu razem z moją mamą.
Sprawy majątkowe, w tym spadkowe budzą często wiele emocji i trudności. Dużym plusem i ułatwieniem jest, gdy strony są zgodne i nie walczą ze sobą, a widzę, że u Państwa jest właśnie taka sytuacja.
Zgodnie z art. 931 kodeksu cywilnego w pierwszej kolejności do spadku powołane są dzieci spadkodawcy oraz małżonek. Dziedziczą oni w częściach równych, jednak udział małżonka dziedziczącego w zbiegu z dziećmi wynosi minimum 1/4. Natomiast jeśli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, jego udział przypada w udziale jego zstępnym.
Jak Pan wspomniał, jest 4 spadkobierców, a więc każdy z nich dostanie 1/4 majątku spadkowego. Jeśli, jak zrozumiałam, dom był wyłączną własnością Pana taty, wchodzi w całości w skład spadku. Tak naprawdę są 2 etapy. Pierwszy etap to nabycie spadku. Można to zrobić w sądzie lub u notariusza, z tym że u notariusza to jest dopuszczalne wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są w stanie się porozumieć i przyjdą razem, nikt nie podważa dziedziczenia innej osoby (ale nie trzeba przyjmować spadku, niektórzy mogą przyjąć, a inni odrzucić). Skoro dziedziczą Państwo z mocy ustawy, i tak nie ma tutaj tego problemu, bo przepisy są jasne. Każdy dostaje 1/4 majątku. Można to też przeprowadzić w sądzie poprzez złożenie wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Takie sprawy są proste i odbywają się na 1 posiedzeniu, z tym że trzeba czekać na termin posiedzenia, często kilka miesięcy. Tak więc udanie się do notariusza celem sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia jest szybszym rozwiązaniem.
Na tym etapie stwierdza się tylko, kto jest spadkobiercą i jaki ma udział w masie spadkowej, czy to 1/2 czy 1/4, bez wyszczególniania, co wchodzi w skład majątku spadkowego i kto, co dziedziczy. Później należy dokonać podziału majątku spadkowego i tu też są różne możliwości, zależnie od tego, czy Państwo mogą dojść do porozumienia, jakie są możliwości i decyzje z Państwa strony. Można to załatwić również sądownie lub u notariusza.
Zgodnie z art. 1037 kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy lub też na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.
Należy złożyć wniosek o dokonanie działu spadku i zniesienie współwłasności do sądu właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Istnieją następujące możliwości podziału:
Podział fizyczny często jest trudny do przeprowadzenia w praktyce, dlatego stosuje się go w sytuacjach, kiedy jest to możliwe, proste i nie będzie np. wymagało ingerencji w strukturę budynku. Gdyby Państwo zdecydowali się na postępowanie sądowe, Pana mama i dwójka rodzeństwa, która chce przekazać swoje udziały, może właśnie tak uczynić, że przekażą Panu swój udział bez konieczności spłaty, co jest jak najbardziej dopuszczalne i zgodne z prawem. Jeśli to jedno wciąż nie wie, co zrobić, może Pan i tak wnieść o dokonanie działu spadku w ten sposób, że Pan przejmie dom na własność w całości i Pan go spłaci, zapłaci mu równowartość 1/4 jego udziału. Sąd mógłby tego dokonać nawet i bez jego zgody, jeśli uzna to za uzasadnione. Gdy współwłaściciel zażąda podziału majątku spadkowego, sąd podziału dokona, nawet wbrew woli jednego ze współwłaścicieli, chyba że przedstawi rozsądne argumenty przeciwko temu podziałowi lub jakąś dobrą kontrpropozycję. Może tez być tak, że np. ci, z którymi się Pan porozumiał, dokonają na rzecz Pana darowizny swojego udziału w majątku spadkowym, gdyż każdy może dysponować swoim udziałem samodzielnie, bez zgody pozostałych. Jednak jeśli tamta osoba się nie zgodzi, trzeba by złożyć wniosek o dokonanie podziału majątku spadkowego i zniesienie współwłasności, a najprostszym sposobem i najbardziej racjonalnym wydaje się być spłata, w szczególności gdy druga strona nie chce współpracować.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Joanna Korzeniewska
Randa prawny.
Zapytaj prawnika
