Odwołanie od decyzji sądu w sprawie spadkowej
• Autor: Marta Handzlik
Krewna w testamencie notarialnym przekazała mi mieszkanie, ponieważ jej córka nie utrzymywała z nią kontaktu. Niestety przegrałem sprawę spadkową w sądzie, ponieważ według opinii biegłego testament był nieważny. Według biegłego krewna w chwili sporządzania testamentu nie była świadoma. W tej sytuacji spadek odziedziczyła z ustawy córka. Czy jest możliwe jakieś odwołanie?
Podważenie testamentu notarialnego
Odpowiadając na Pana pytanie uprzejmie informuję, że zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 1985 r. (sygn. akt III CRN 181/85) okoliczność, że testament został sporządzony w formie aktu notarialnego, nie stoi na przeszkodzie udowadnianiu jego nieważności, przewidzianej w przepisie art. 945 K.c.
Nie stoi na przeszkodzie wydaniu opinii biegłego fakt, że osoba, której opinia miałaby dotyczyć nie żyje. Akceptacja takiego stanowiska prowadziłaby do niemożności wykazania nieważności testamentu z przyczyny wymienionej w art. 945 § 1 pkt 1 K.c.
Słowem – testament notarialny nie gwarantuje jego niewzruszoności. Oczywiście, aby taki testament podważyć trzeba dysponować naprawdę dobrymi dowodami, jak choćby opinią biegłego.
Jednak fakt, że sąd I instancji dał wiarę opinii biegłego nie znaczy, że takiego orzeczenia sądu o unieważnieniu testamentu nie można zaskarżyć.
Wniesienie apelacji do sądu II instancji w sprawie spadkowej
Sądem I instancji w sprawach spadkowych jest najczęściej sąd rejonowy, który po przeprowadzeniu postępowania (przesłuchaniu świadków, przyjrzeniu się dowodom) wydaje orzeczenie w sprawie. Orzeczenie to nie jest wyrokiem, tylko postanowieniem, jednak podlega ono zaskarżeniu na takich samych zasadach jak wyrok.
W praktyce oznacza to, że strona niezadowolona z orzeczenia może wnieść apelację do sądu II instancji. Należy jednak zwrócić w tym przypadku baczną uwagę na upływ terminów przewidzianych przez prawo do tego typu działań.
Tak więc, aby skutecznie wnieść apelację należy w terminie 7 dni od ogłoszenia orzeczenia przez sąd wystąpić z pisemnym wnioskiem o jego uzasadnienie. Po otrzymaniu uzasadnienia strona niezadowolona z orzeczenia ma jedynie 14 dni na wniesienie apelacji (termin 14 dni oznacza dni kalendarzowe, a więc uwzględniające weekendy i dni świąteczne).
Tak więc o tym, czy warto odwoływać się od orzeczenia sądu I instancji musi Pan sam postanowić, jednak proszę zwrócić uwagę, że nie ma Pan wiele czasu na podjęcie tej decyzji (o ile oczywiście terminy do wniesienia apelacji jeszcze nie upłynęły).
Przykłady
Odwołanie skuteczne dzięki dodatkowym dowodom
Pani Anna odziedziczyła mieszkanie po swojej ciotce na podstawie testamentu notarialnego. Sąd I instancji uznał testament za nieważny, opierając się na opinii biegłego, który stwierdził, że ciotka mogła nie być w pełni świadoma przy jego sporządzaniu. Pani Anna nie zgodziła się z tym orzeczeniem i w apelacji przedstawiła nowe dowody – nagrania i świadków potwierdzających dobrą kondycję umysłową spadkodawczyni w dniu podpisania testamentu. Sąd II instancji uwzględnił apelację i przywrócił jej prawo do spadku.
Nieskuteczna apelacja przez przekroczenie terminów
Pan Marek odziedziczył majątek po ojcu zgodnie z testamentem. Jego siostra zakwestionowała testament, twierdząc, że ojciec był pod wpływem manipulacji. Sąd przychylił się do jej argumentów i uznał testament za nieważny. Pan Marek chciał się odwołać, ale zbyt późno wystąpił o uzasadnienie postanowienia, przez co nie zdążył w terminie złożyć apelacji. Spadek ostatecznie odziedziczyła jego siostra.
Opinia innego biegłego zmieniła decyzję sądu
Pani Katarzyna była jedyną spadkobierczynią według testamentu dziadka. Jego syn, czyli ojciec Katarzyny, podważył testament, argumentując, że dziadek cierpiał na demencję. Biegły powołany przez sąd potwierdził tę diagnozę, więc sąd I instancji uznał testament za nieważny. Pani Katarzyna w apelacji przedstawiła opinię innego specjalisty, który na podstawie dokumentacji medycznej wykazał, że dziadek w dniu sporządzania testamentu był w pełni świadomy. Sąd II instancji uwzględnił apelację i przyznał jej spadek.
Podsumowanie
Odwołanie od decyzji sądu w sprawie spadkowej jest możliwe, ale wymaga szybkiego działania i solidnych argumentów. Choć testament notarialny ma dużą moc dowodową, może zostać podważony, jeśli istnieją przesłanki świadczące o braku świadomości spadkodawcy. Kluczową rolę odgrywają opinie biegłych, jednak można je zakwestionować, przedstawiając nowe dowody lub ekspertyzy. Ważne jest przestrzeganie terminów – apelację należy złożyć w ciągu 14 dni od otrzymania uzasadnienia postanowienia sądu. Każda sprawa jest inna, dlatego warto skonsultować się z prawnikiem, aby zwiększyć szanse na skuteczne odwołanie.
Oferta porad prawnych
Jeśli potrzebujesz pomocy w sprawie spadkowej, skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Oferujemy szybkie i rzetelne wsparcie w analizie Twojej sytuacji, przygotowaniu odwołania oraz ocenie szans na skuteczne zaskarżenie decyzji sądu. Skontaktuj się z nami, a pomożemy Ci znaleźć najlepsze rozwiązanie – bez wychodzenia z domu.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 1985 r. sygn. akt III CRN 181/85
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marta Handzlik
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Dziedziczenie po przyjacielu na podstawie testamentu a obowiązek poszukiwania krewnych
» Rozdzielność majątkowa a dziedziczenie, czy wpływa na prawa spadkowe?
» Jak prawidłowo złożyć zeznanie podatkowe po uzyskaniu spadku i rozstrzygnięciu sądu dotyczącym współwłasności?
» Oględziny mieszkania ze spadku, kto może w nich uczestniczyć?
» Nieświadome dziedziczenie długów, co zrobić po śmierci bliskiej osoby?
