• Data: 2024-12-12 • Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Proszę o poradę. W lipcu 2022 r. mój mąż odrzucił spadek przed notariuszem po dalekiej ciotce, bo miała same długi. Nie odrzuciliśmy spadku w imieniu naszej niepełnoletniej córki, bo myśleliśmy, że dostaniemy jakieś pismo w tej sprawie. Niedawno wyczytałam, że mieliśmy na to 6 miesięcy od daty odrzucenia spadku przez mojego męża. Co mamy teraz zrobić, aby córka nie odziedziczyła długów? Czy można się na coś powołać? Wniosek o odrzucenie spadku w imieniu małoletniego złożyłam dopiero ostatnio.
Zgodnie z art. 1015 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360) „oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania”. W przypadku gdy spadkodawca zmarł przed 18 października 2015 r., to brak złożenia oświadczenia w wyżej wskazanym terminie powodował tzw. proste przyjęcie spadku (to jest również z długami). Aktualnie brak złożenia oświadczenia w tym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Co oznacza, że odpowiedzialność osoby, która nie złożyła oświadczenia, ograniczona jest tylko do wartości czynnej spadku, tj. takiej kwoty, która będzie stanowiła przysporzenie spadkowe (coś na plus, a nie na minus). Termin ten jest terminem zawitym prawa materialnego, co oznacza, że co do zasady nie podlega on przywróceniu.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku złożone po tym terminie nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Wskazać należy, że termin ten jest zachowany, jeżeli przed jego upływem oświadczenie o odrzuceniu spadku zostało złożone przed sądem lub notariuszem. Dla zachowania tego terminu wystarczające jest, aby przed jego upływem wniosek o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku został wniesiony do sądu.
Z przedstawionych przez Panią informacji wynika, że nie złożyliście Państwo wniosku o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku przez małoletnią córkę, a także nie odrzuciliście w jej imieniu spadku. Termin na takie działanie wynosił 6 miesięcy, odkąd Pani małżonek odrzucił spadek. Jedyną możliwością jest aktualnie podjęcie próby uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia w przedmiocie odrzuceniu spadku. Zgodnie z art. 1019 § 2 Kodeksu cywilnego „Spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu. Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku wymaga zatwierdzenia przez sąd”.
Termin na złożenie takiego oświadczenia to rok od momentu, w którym wykryto, że brak działania był wynikiem błędu, np. w Pani przypadku należy wskazywać, że dopiero informacja, z którą zapoznała się Pani w dniu X, spowodowała wyprowadzenie Państwa z błędu, gdyż oczekiwaliście na pismo z sądu w tej sprawie. Warto również wskazać w uzasadnieniu takiego wniosku, że małoletnia nie może ponosić negatywnych skutków zaniedbań swoich rodziców. Proszę również o wskazanie odpowiednio daty, od której należy liczyć moment, w którym zostaliście Państwo wyprowadzeni z błędu. Jest to konieczne, aby nie upłynęły kolejne terminy, dotyczące złożenia omawianego wniosku do sądu.
Niewiedza o terminie odrzucenia spadku
Anna i Piotr, rodzice 10-letniego Jana, dowiedzieli się o śmierci ciotki, która zostawiła długi. Piotr odrzucił spadek w swoim imieniu, ale oboje nie wiedzieli, że muszą również złożyć wniosek o odrzucenie spadku w imieniu syna. Gdy dowiedzieli się o konieczności działania, minęło już 8 miesięcy. Skierowali wniosek do sądu o uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia, wskazując, że działali w błędnym przekonaniu o automatycznym odrzuceniu spadku w imieniu dziecka.
Oczekiwanie na pismo sądowe
Katarzyna odrzuciła spadek po zmarłym wujku, ale zapomniała, że jej niepełnoletni syn również jest powołany do dziedziczenia. Była przekonana, że sąd sam wezwie ją do złożenia oświadczenia w imieniu syna. Gdy otrzymała wezwanie do spłaty długów w imieniu dziecka, minęło już 7 miesięcy. Katarzyna złożyła wniosek do sądu o uchylenie się od skutków prawnych, wskazując na swoją nieświadomość prawną i działanie w błędzie.
Złożenie wniosku bez wcześniejszej zgody sądu rodzinnego
Maria i Michał odrzucili spadek w imieniu własnym, ale dopiero po terminie zorientowali się, że musieli uzyskać zgodę sądu rodzinnego na odrzucenie spadku w imieniu swojej córki. Kiedy wystąpili o tę zgodę, termin 6 miesięcy już upłynął. Maria złożyła wniosek o uchylenie skutków prawnych, powołując się na błąd co do procedur oraz fakt, że działali w interesie dziecka, aby uniknąć obciążenia długami.
Jeśli nie odrzucisz spadku w imieniu małoletniego dziecka w terminie, może ono odziedziczyć długi spadkodawcy. W takiej sytuacji istnieje możliwość uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia, pod warunkiem wykazania błędu lub działania w niewiedzy. Kluczowe jest szybkie podjęcie kroków prawnych i złożenie wniosku do sądu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Skorzystaj z naszych usług prawnych online – pomożemy przygotować wniosek, wyjaśnimy procedury i wskażemy najlepsze rozwiązania w Twojej sprawie. Aby skorzystać, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
