• Data: 2024-03-15 • Autor: Iryna Kowalczuk
Rok temu zmarła moja mama, w testamencie zapisała swoje mieszkanie mnie – 2/3 udziału i po 1/6 moim dwóm siostrom. Siostry nie miał pretensji co do decyzji mamy, a to dlatego, że przed laty to ja dałam mamie pieniądze na wykup tego mieszkania. Testament został odczytany i przyjęty przez nas. Mieszkanie zostało wystawione na sprzedaż i zaczęły się między nami nieporozumienia. Nikt w nim nie mieszka, ale trzeba opłacać czynsz. Moje siostry nie poczuwały się do płacenia czynszu w swoich częściach, twierdząc, że to mój obowiązek, bo mam więcej zapisane. Czynsz za mieszkanie płacę praktycznie od śmierci mamy i mam tego dość. Oświadczyłam siostrom, że nie będę już sama płacić, że muszą się dokładać w swojej części. Odmówiły. Ponadto mama miała pewną okrągłą sumę pieniędzy na nagrobek, które na koncie trzymała siostra. Pochówek nie wyniósł aż tyle i resztą siostry się podzieliły. Ja nie dostałam ani grosza, a one stwierdziły, że jeszcze powinnam im zwrócić, bo to także był mój obowiązek. Wtedy powiedziałam im, żeby zwróciły mi za czynsz. Powiedziały, że nie oddadzą i że prawo nie działa wstecz. Czy to prawda? Co powinnam w tej sytuacji zrobić?
Spadek to ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci i przechodzących na jego następców prawnych. Spadkobierca (spadkobiercy) w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca.
Jak wynika z opisu, Pani wraz z siostrami odziedziczyła mieszkanie po mamie w formie spadku, który nie został do dnia dzisiejszego podzielony między spadkobierców. Każdy ze spadkobierców (czyli Pani i siostry) jesteście zatem obowiązane do pokrywania kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem mieszkania w równych częściach.
Odpowiedzialność z tytułu zobowiązań zwianych z utrzymaniem mieszkania ma charakter solidarny, to znaczy, że spłaty zaległych opłat, np. za czynsz, media wierzyciele mogą dochodzić od każdego ze współwłaścicieli nieruchomości, zaś współwłaściciel, który spłaci zobowiązania, może dochodzić zwrotu spłaty od pozostałych współwłaścicieli w wysokości równej ich udziałom w spadku.
Aby nie utrzymywać tej sytuacji, proponowałabym wystąpić do sądu z wnioskiem o dokonanie działu spadku i zniesienie współwłasności, tak aby całe mieszkanie przypadło Pani.
Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego „każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności”.
Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest przyznanie mieszkania jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem dokonania spłat na rzecz pozostałych spadkobierców.
Sąd, dokonując zniesienia współwłasności na wniosek uczestników postępowania, zgodnie z art. 618 Kodeksu postępowania cywilnego rozstrzyga również o wzajemnych roszczeniach współwłaścicieli z tytułu posiadania mieszkania, w tym z tytułu wzajemnych rozliczeń, pokrywanych kosztów utrzymania mieszkania:
„Art. 618. § 1. W postępowaniu o zniesienie współwłasności sąd rozstrzyga także spory o prawo żądania zniesienia współwłasności i o prawo własności, jak również wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy. Rozstrzygając spór o prawo żądania zniesienia współwłasności lub o prawo własności, sąd może wydać w tym przedmiocie postanowienie wstępne”.
Inaczej mówiąc, sąd, przyznając mieszkanie np. Pani, odpowiednio zmniejszyłby Pani spłatę na rzecz sióstr o pokryte przez Panią koszty utrzymania mieszkania ponad Pani udział spadkowy.
Czynsz za mieszkanie przedawnia się po upływie 3 lat.
Co się tyczy tych 6 tys. zł na koncie Pani siostry, to aby żądać od sióstr jakiejś części tych pieniędzy, musiałaby Pani udowodnić przed sądem, że te pieniądze pochodzą od Pani mamy i nie były siostrze darowane tylko przekazane do przechowania. Same Pani twierdzenia w tej kwestii nie wystarczą, musi mieć Pani dowody, np. zeznania świadków, potwierdzenia przelewów z konta mamy na konto córki itp.
Jeżeli nie będzie chciała Pani występować o dział spadku, to może Pani wystąpić do sióstr o zwrot czynszu, który Pani za nich opłaciła w wysokości przysługujących im udziałów w spadku czyli po 1/6 od każdej z sióstr.
Sprawa Pana Michała i działki nad jeziorem: Pan Michał odziedziczył po dziadku działkę rekreacyjną nad jeziorem razem z dwoma kuzynami. Każdy z nich posiada równy udział. Pomimo, że nikt z nich nie korzysta z działki przez cały rok, wymaga ona regularnych opłat za podatki oraz utrzymanie ogrodzenia, aby zapobiec dewastacji. Michał od początku przejmował inicjatywę w opłacaniu tych kosztów, licząc, że kuzyni z czasem dołączą do dzielenia się obciążeniami. Kiedy po roku kuzyni odmówili partycypacji w kosztach, Michał zdał sobie sprawę, że potrzebna będzie formalna umowa lub interwencja prawna, by rozwiązać sytuację.
Rozliczenia między braćmi Kowalskimi po odziedziczeniu mieszkania: Trzech braci Kowalskich odziedziczyło po rodzicach mieszkanie w centrum miasta. Najstarszy z braci, Tomasz, postanowił w nim zamieszkać, podczas gdy pozostali dwaj bracia woleli wynająć swoje udziały. Tomasz, korzystając z mieszkania, początkowo opłacał wszystkie rachunki, w tym czynsz, samodzielnie. Z czasem jednak jego bracia zgodzili się, że sprawiedliwe będzie, jeśli Tomasz będzie płacił jedynie za swoją część użytkowania, a pozostałe koszty zostaną równo podzielone między wszystkich trzech braci, niezależnie od tego, kto faktycznie mieszka w nieruchomości.
Dzielenie się kosztami utrzymania domu wakacyjnego po spadku: Po śmierci cioci, Anna i jej czworo kuzynów odziedziczyli dom wakacyjny w górach. Mimo różnicy zainteresowania korzystaniem z domu, wszyscy zgodzili się, że chcą zachować nieruchomość w rodzinie. Jednak po pierwszym roku, kiedy przyszło do podziału kosztów utrzymania, takich jak ogrzewanie, prąd, i konserwacja, pojawiły się pierwsze spory. Anna, która korzystała z domu najczęściej, argumentowała, że koszty powinny być podzielone według faktycznego użytkowania, podczas gdy inni domagali się równego podziału wszystkich wydatków. Ostatecznie, po długich dyskusjach, zdecydowali się na ustanowienie rocznego funduszu utrzymaniowego, do którego wszyscy dokładają równo, pokrywającego podstawowe koszty utrzymania, a wszelkie dodatkowe wydatki związane z użytkowaniem domu ponosi osoba korzystająca.
W artykule poruszono problem pokrywania kosztów utrzymania nieruchomości odziedziczonej w spadku przez kilku spadkobierców, wskazując na wspólną odpowiedzialność za zobowiązania związane z eksploatacją i utrzymaniem mieszkania. Zalecane jest wystąpienie do sądu z wnioskiem o zniesienie współwłasności, co może rozwiązać konflikty i uregulować wzajemne roszczenia. Podkreślono również konieczność formalnego udowodnienia praw do ewentualnych nadpłat lub niewykorzystanych środków, by sprawiedliwie rozdzielić obciążenia finansowe między spadkobierców.
Potrzebujesz wsparcia w sprawach prawnych związanych ze spadkiem i współwłasnością nieruchomości? Skorzystaj z naszych usług porad prawnych online i profesjonalnego sporządzania pism, aby skutecznie rozwiązać Twoje problemy i uregulować kwestie finansowe między spadkobiercami. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Iryna Kowalczuk
Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24.pl pełniła funkcję administratora. Udzielała porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim. Z serwisem spadek.info współpracowała od początku jego istnienia czyli od 2012 roku.
Zapytaj prawnika
