Jakie mam prawa po śmierci współwłaściciela mieszkania?

Uprawnienia współwłaściciela lokalu

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Pani postępowanie polegające na przepisaniu mediów na siebie jest zachowaniem całkowicie uzasadnionym, gdyż zmierza Pani do ochrony nieruchomości, tak aby nie stwierdzono żadnego zadłużenia z tym związanego. W związku z korzystaniem z tej nieruchomości, mieszkając w niej i opłacając rachunki, zachowuje się Pani całkowicie w zgodzie z prawem. Zgodnie z art. 140 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360):

„W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.”

Prawo własności jest prawem rzeczowym. Jako prawo podmiotowe ma ono bezwzględny charakter, a więc jest skuteczne erga omnes – wobec wszystkich podmiotów podlegających danemu prawodawstwu. Stanowi najszerszą formę korzystania z rzeczy. Własność jest „prawem na rzeczy własnej”, a w konsekwencji wszystkie kolejne prawa rzeczowe, stanowiące „prawa na rzeczy cudzej”, możemy określać jako pochodną własności. Obowiązująca konstrukcja prawa własności nie kształtuje tego prawa jako absolutnego, nieskończonego, tzw. ius infinitum, a zatem własność ma także swoje granice określone przez ustawy, zasady współżycia społecznego oraz społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa. Zaproponowany przez Panią sposób korzystania z nieruchomości w związku ze śmiercią drugiego współwłaściciela nie jest sprzeczny ze wskazanymi granicami.

Zabezpieczenie nieruchomości zanim zostaną ujawnieni spadkobiercy współwłaściciela

Uważam, że w sytuacji, w której zmarł jeden ze współwłaścicieli nieruchomości, a nie są Pani znani jego spadkobiercy, ma Pani prawo dokonać zmiany zamków celem zabezpieczenia nieruchomości nawet w kontekście toczącej się sprawy spadkowej. Nie można bowiem wykluczyć, że w tej sprawie pojawią się osoby o sprzecznych ze sobą interesach i zacznie się walka o spadek. Dopóki nie będzie rozstrzygnięcia sądowego albo aktu poświadczenia dziedziczenia wskazującego na osobę spadkobiercy lub osoby spadkobierców, to powinna Pani podejmować wszystkie czynności zmierzające do zachowania majątku spadkowego (w tym wypadku 1/2 nieruchomości) w stanie niepogorszonym.

Potwierdzenie dziedziczenia – stwierdzenie nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia

Jeżeli chodzi o postępowanie spadkowe, to dziedziczenie może być przeprowadzone albo na podstawie testamentu, albo na podstawie dziedziczenia ustawowego, jeżeli zmarły nie pozostawił po sobie testamentu. Ustalenie kręgu spadkobierców może nastąpić:

1. podczas postępowania sądowego, które zostanie zainicjowane wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku; koszt założenia sprawy w sądzie to 100 zł plus 5 zł za rejestr spadkowy; następnie trzeba będzie dokonać opłaty w kwocie 100 zł za oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku; minusem zdecydowania się na ten tryb postępowania jest czas oczekiwania na rozpoznanie sprawy; wszystko będzie zależało od obłożenia sądu;
2. u notariusza – w takiej sytuacji sporządzany jest akt poświadczenia dziedziczenia; warunkiem jego sporządzenia jest to, aby w Kancelarii notarialnej stawili się wszyscy spadkobiercy; jeżeli chodzi o kwestie wynagrodzenia notariusza to jest to kwestia taksy notarialnej. Jej maksymalna wysokość została określona w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. z 2020 r., poz. 1473). Zgodnie z art. 10a § 1 przedmiotowego rozporządzenia: Za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia ustawowego lub testamentowego, uzupełniającego aktu poświadczenia dziedziczenia w zakresie spadkobierców dziedziczących gospodarstwo rolne maksymalna stawka wynosi 50 zł. Natomiast zgodnie z § 2: Za sporządzenie protokołu dziedziczenia maksymalna stawka wynosi 100 zł.

Zatem, aby wydać klucze do nieruchomości uprawnionym osobom, powinna Pani otrzymać prawomocne postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku po zmarłym wujku lub też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza. Tylko te dwa dokumenty wskazują, kto jest spadkobiercą.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.