Jak uzyskać spadek po dziadku, którego nie znałam, formalności krok po kroku

Postępowanie spadkowe po rodzicach przed podjęciem spawy spadku po dziadku

W pierwszej kolejności musiałaby Pani przeprowadzić postępowanie spadkowe po śmierci swoich rodziców, tak aby wykazać, że jest Pani spadkobierczynią mamy. W tym zakresie warto iść do notariusza i ustanowić akt poświadczenia dziedziczenia. Wówczas będzie Pani legitymowana do tego, aby w imieniu mamy jako jej spadkobierczyni podjąć działania w sprawie. Będzie Pani również mogła stawić się w urzędzie skarbowym i poprosić o deklarację spadkową (decyzję wymiarową dla mamy w sprawie podatku). Tam będzie wskazane, co wchodzi w skład spadku. Musi Pani posiadać tę wiedzę, aby podjąć skuteczne działania w sprawie działu spadku, tj. musi Pani wiedzieć, co wchodzi w skład spadku.

Wyjście ze współwłasności spadkowej, czyli dział spadku

Postępowanie o dział spadku zostało uregulowane przepisami od art. 680 do art. 689 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (K.p.c.). Zgodnie z art. 1035 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (K.c.) – jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu, tj. przepisów dotyczących wspólność majątku spadkowego i dział spadku. Zgodnie z art. 195 K.c.: Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Natomiast zgodnie z art. 196 § 1 K.c. współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe. Natomiast do rozporządzenia rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu (np. sprzedaż nieruchomości), potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzekanie, mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli (art. 199 K.c.).

W postępowaniu działowym określa się, co wchodzi w skład spadku, wyszczególnia się przedmioty tego spadku, określa się ich wartości oraz można znieść współwłasność tych rzeczy (nieruchomości) poprzez sprzedaż i podział sumy uzyskanej ze sprzedaży zgodnie z udziałami lub też przyznanie danej rzeczy (nieruchomości) jednemu ze spadkobierców na wyłączną własność z obowiązkiem spłaty pozostałych spadkobierców. Przeprowadzenie działu spadku umożliwi Państwu rozporządzenie przedmiotami należącymi do spadku.

Jeżeli chodzi o dział spadku, to może on nastąpić albo na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, albo na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców (art. 1037 § 1). Nadto jeżeli do spadku należy nieruchomość, to umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego lub też dział powinien być przeprowadzony przed sądem powszechnym.

Wniosek o podział majątku wspólnego małżonków przed działem spadku po dziadku

Jeżeli przedmiotem majątku spadkowego jest majątek wspólny (wspólność majątkowa małżeńska), a z informacji wynika, że taka sytuacja ma miejsce, to aby przeprowadzić dział spadku, należy również dokonać podziału majątku wspólnego małżonków, tj. dziadka i jego żony. W tym celu we wniosku o przeprowadzenie działu spadku należy wskazać:

1. informację, że posiadali wspólny majątek (łączyła ich wspólność majątkowa małżeńska);
2. informację, czy udziały w majątku wspólnym są równe, czy też nierówne, a jeśli nierówne to dlaczego i w jakim stosunku;
3. wymienić poszczególne przedmioty, które stanowiły majątek spadkowy po zmarłym dziadku oraz określić ich wartość (art. 680 § 1 K.p.c.)
4. żądanie przeprowadzenia podziału majątku wspólnego małżonków;
5. żądanie przeprowadzenie działu spadku oraz wskazać, w jaki sposób ten dział ma wyglądać.

W związku z tym, że w skład spadku wchodzi nieruchomość, wraz z wnioskiem należy przedstawić dowody stwierdzające, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy (art. 680 § 2 K.p.c.). Takimi dowodami mogą być: akt notarialny nabycia nieruchomości czy też odpis z księgi wieczystej nieruchomości.

Koszty przeprowadzenia działu spadku

Z uwagi na koszty, jakie wiążą się ze złożeniem sprawy do sądu, warto jest porozumieć się co do przeprowadzonego działu spadku, co będzie miało wpływ na wysokość opłat stałych, których wniesienie warunkuje rozpoznanie sprawy przez sąd. Koszty postępowania będą przedstawiały się następująco:

• 1000 zł od wniosku o podział majątku wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej, a w przypadku gdy wniosek zawiera zgodny projekt podziału majątku, to wówczas pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł (art. 38 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych);
• 500 zł od wniosku o dział spadku, a jeżeli zawiera zgodny projekt tego działu, to wówczas pobiera się opłatę w wysokości 300 zł (art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych); natomiast w sytuacji gdy wniosek o dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności, opłata wynosi 1000 zł, a w przypadku zgodnego projektu takiego działu 600 zł (art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

Jakie kroki kolejno podjąć?

Wobec powyższego, poszczególne kroki, jakie powinna Pani przedsięwziąć, kształtują się następująco:

1. stwierdzenie nabycia spadku po rodzicach (Pani rodzicach);
2. ustalenie w urzędzie skarbowym, co wchodziło w skład spadku po dziadku;
3. nawiązanie kontaktu z żoną dziadka (ewentualnie jej spadkobiercami) i zaproponowanie działu spadku przeprowadzonego polubownie;
4. brak zgody na polubowne załatwienie sprawy będzie wiązał się z koniecznością skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
3. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.