• Data: 2024-10-17 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Jestem jedyną spadkobierczynią mojej mamy, która zmarła niespełna pół roku temu. Mama zostawiła mieszkanie własnościowe. Ja mieszkam w Kanadzie. Czy muszę jak najszybciej przeprowadzić sprawę spadkową? Czy musi mnie na tej sprawie ktoś reprezentować, a jeśli tak, czy może to być mój dobry kolega, czy jednak radca prawny? Jakie upoważnienie powinnam wystawić, żeby osoba mnie reprezentująca mogła działać w moim imieniu w sądzie? Jak najprościej załatwić te formalności, będąc za granicą?
Jeśli chce Pani uregulować kwestię własności mieszkania, musi Pani przeprowadzić postępowanie spadkowe u notariusza lub w sądzie. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów K.c. Prawo partycypacji podlega zatem na dziedziczeniu przez spadkobierców.
Postępowanie spadkowe można przeprowadzić u notariusza lub w sądzie. Art. 1025 § 1 K.c. stanowi m.in., że sąd na wniosek osoby mającej w tym interes prawny stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Zatem zainteresowanymi w zgłoszeniu żądania stwierdzenia nabycia są nie tylko spadkobiercy lub ich następcy prawni, lecz także wszystkie inne osoby mające interes prawny w prawidłowym wykazaniu następstwa po spadkodawcy. Do kręgu osób uprawnionych do złożenia wniosku należy przede wszystkim zaliczyć każdego spadkobiercę oraz następców prawnych spadkobiercy, nabywcę spadku lub udziału w spadku, wierzyciela spadkodawcy lub wierzyciela spadkobiercy.
W myśl art. 670 K.p.c. w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku sąd bada, kto jest spadkobiercą oraz w oparciu o jaki tytuł powołania następuje dziedziczenie. Zgodnie z treścią art. 924 K.c. spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Natomiast w myśl przepisu art. 925 K.c. spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Zgodnie z art. 926 K.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu, zaś dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Do sądu lub do notariusza należy złożyć dokumenty:
Od chwili uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub od chwili sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia biegnie 6-miesięczny termin na złożenie przez spadkobierców w urzędzie skarbowym zgłoszenia o nabyciu spadku, które jest niezbędne, aby mógł on skorzystać z ulgi w podatku od spadku.
Po 6 miesiącach od śmierci mamy nabywa Pani spadek przez upływ czasu, nie ma potrzeby składać oświadczenia o przyjęciu spadku.
Tak naprawdę wystarczy Pani jedna wizyta u notariusza, aby uzyskać poświadczenie dziedziczenia. Może Pani również skierować wniosek do sądu – sąd będzie chciał odebrać zapewnienie spadkowe o tym, że nie ma innych spadkobierców.
Rozumiem, że miejsce zamieszkania jest dla Pani kłopotliwe, ale Pani kolega nie może być Pani pełnomocnikiem. Radca prawny owszem, ale to także może nie być wystarczające i sąd będzie chciał odebrać od Pani zapewnienie, choć może to pominąć.
Do reprezentowania Pani w sądzie wystarczy pełnomocnictwo ogólne lub szczególne, jeśli chce Pani, aby w Pani imieniu zostało złożone oświadczenie o przyjęciu spadku przed upływem 6 miesięcy od śmierci mamy. Wymagane jest wówczas pełnomocnictwo z notarialnym poświadczeniem podpisu sporządzonym według prawa polskiego.
Reasumując – proponuję odczekać 6 miesięcy od śmierci mamy i załatwić sprawę u notariusza przy jednej wizycie. Jeśli w Kanadzie znajdzie Pani notariusza, który sporządzi poświadczenie według prawa polskiego – także może Pani to tam załatwić.
Reasumując, najpierw musi Pani uzyskać potwierdzenie formalne nabycia spadku. Potem na podstawie poświadczenia dziedziczenia albo postanowienia o nabyciu spadku dokona Pani zmiany w księdze wieczystej nieruchomości.
Pełnomocnik notarialny i zdalne zarządzanie formalnościami
Maria mieszka od 10 lat w Kanadzie, a jej matka, pozostawiwszy mieszkanie w Polsce, zmarła nagle. Maria nie mogła od razu przylecieć, więc skontaktowała się z radcą prawnym w Polsce i wystawiła mu notarialne pełnomocnictwo. Radca prawny złożył w jej imieniu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, reprezentując ją przed sądem. Maria miała pewność, że wszystkie formalności zostaną załatwione bez jej fizycznej obecności. Wizyta w Polsce była potrzebna dopiero na końcu, aby podpisać dokumenty u notariusza.
Poświadczenie dziedziczenia u notariusza podczas krótkiej wizyty
Anna, mieszkająca w Anglii, musiała przeprowadzić postępowanie spadkowe po ojcu, który pozostawił mieszkanie w Polsce. Skontaktowała się z notariuszem, który przygotował dokumenty dotyczące poświadczenia dziedziczenia. Wystarczyła jedna wizyta w Polsce, aby Anna mogła załatwić sprawy spadkowe. Notariusz przekazał jej wszystkie informacje, w tym jak zgłosić nabycie spadku do urzędu skarbowego przez internet.
Formalności z urzędem skarbowym załatwione przez pełnomocnika
Robert, mieszkający na stałe we Francji, odziedziczył po matce dom w Polsce. Złożył wniosek o stwierdzenie nabycia spadku przez pełnomocnika – kuzyna, który mieszkał w Polsce. Dzięki pełnomocnictwu notarialnemu, kuzyn reprezentował Roberta przed sądem i w urzędzie skarbowym, zgłaszając nabycie spadku i składając wymagane dokumenty, co zwolniło Roberta z podatku od spadku.
Przeprowadzenie postępowania spadkowego po rodzicu mieszkając za granicą nie musi być skomplikowane. Kluczowe jest uzyskanie poświadczenia dziedziczenia lub stwierdzenia nabycia spadku, co można zrealizować przez pełnomocnika – najlepiej radcę prawnego z pełnomocnictwem notarialnym. Dzięki odpowiednim pełnomocnictwom i wsparciu prawnika, większość formalności można załatwić zdalnie, ograniczając konieczność osobistych wizyt w Polsce.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz sporządzanie pism procesowych i pełnomocnictw, dzięki czemu załatwisz formalności spadkowe bez konieczności osobistej obecności w Polsce. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać kompleksowe wsparcie prawne dostosowane do Twoich potrzeb. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika
