Jak prawidłowo złożyć zeznanie podatkowe po uzyskaniu spadku i rozstrzygnięciu sądu dotyczącym współwłasności?

Interpretacja testamentu

Zgodnie z art. 948 Kodeksu cywilnego testament należy tak tłumaczyć, ażeby zapewnić możliwie najpełniejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy. Jeżeli testament może być tłumaczony rozmaicie, należy przyjąć taką wykładnię, która pozwala utrzymać rozrządzenia spadkodawcy w mocy i nadać im rozsądną treść.

W przypadku testamentu sąd rozstrzyga, czy określone osoby wskazane przez spadkodawcę są w danym stanie faktycznym spadkobiercami testamentowymi, czy też zapisobiercami. Dziedziczenie jest bowiem inną podstawą prawną nabycia niż zapis testamentowy.

Na mocy art. 961 Kodeksu cywilnego „jeżeli spadkodawca przeznaczył oznaczonej osobie w testamencie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, lecz za spadkobiercę powołanego do całego spadku. Jeżeli takie rozrządzenie testamentowe zostało dokonane na rzecz kilku osób, osoby te poczytuje się w razie wątpliwości za powołane do całego spadku w częściach ułamkowych odpowiadających stosunkowi wartości przeznaczonych im przedmiotów”.

Spadkobierca czy zapisobierca?

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 01.12.2011 r., sygn. aktI CSK 419/10, gdy testament może być tłumaczony zarówno jako powołanie do spadku, jak i jako uczynienie zapisu, znajduje zastosowanie dyrektywa zdania drugiego art. 961. Ma ona bowiem na celu usunięcie wątpliwości w sytuacji, gdy spadkodawca wprawdzie dokonał rozrządzeń, ale jednocześnie nie określił jednoznacznie ich charakteru.

W opisanej sprawie w ocenie sądu istniały wątpliwości, czy w świetle testamentu jest Pani traktowana jako spadkobierca, czy jako zapisobierca. Wątpliwości te w świetle art. 961 sąd rozstrzygnął, uznając Panią za spadkobiercę, a nie zapisobiercę.

Gdyby sąd uznał, że w świetle testamentu jest Pani zapisobiercą, to znalazłby zastosowanie art. 968, w myśl którego „spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis zwykły)”. To oznaczałoby, że inny spadkobierca byłby zobowiązany do wypłaty względem Pani kwoty 10 000 zł tytułem zapisu.

Jednakże na mocy art. 961 sąd uznał, że wykładnia testamentu prowadzi do wniosku, iż została Pani powołana do spadku jako spadkobierca, a nie jako zapisobierca.

Zgłoszenie zeznania podatkowe

Zarówno zapis, jak i dziedziczenie stanowią czynności prawne podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jednakże zgodnie z art. 194 Ordynacji podatkowej „dokumenty urzędowe sporządzone w formie określonej przepisami prawa przez powołane do tego organy władzy publicznej stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone”. To oznacza, ze dla organu podatkowego treść prawomocnego postanowienia sądu jest wiążąca co do tytułu prawnego.

Zgłoszenie do urzędu skarbowego należy zatem dokonać zgodnie z treścią postanowienia sądu. To powoduje, że zgłosić należy dziedziczenie majątku w udziale 5/100. Jak wynika z treści art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn „podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru SD-3. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania” (w tym przypadku będzie to kopia postanowienia sądu).

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.