• Data: 2024-03-24 • Autor: Bogusław Nowakowski
Tematyka dziedziczenia zwykle wywołuje wiele emocji u spadkobierców. Pan Adam postanowieniem sądu odziedziczył połowę spadku po matce, w którego skład wchodził wkład mieszkaniowy w mieszkaniu spółdzielczym lokatorskim. W tym mieszkaniu przebywa teraz jej mąż (ojczym naszej klientki), jest on członkiem spółdzielni. Klient pyta, jak może odzyskać należną mu część wkładu mieszkaniowego. Załączył postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.
Jak wynika z postanowienia, pan Adam został spadkobiercą po matce w 1/2. Oznacza to prawo do połowy majątku wchodzącego w skład masy spadkowej. Mieszkanie jest lokatorskie.
Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego co do zasady jest niezbywalne i nie przechodzi na spadkobierców. Dziedziczeniu na zasadach ogólnych podlega wkład mieszkaniowy (budowlany). Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych przewiduje jednak, że z chwilą śmierci jednego z małżonków spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, które przysługiwało obojgu małżonkom, przypada drugiemu małżonkowi, czyli nie wygasa.
W opisanym przypadku prawo do lokalu przysługiwało zapewne wspólnie matce naszego klienta i jej mężowi (wchodziło ono w skład majątku wspólnego małżeńskiego) i dlatego po śmierci matki przypadło ono jej mężowi.
Gdyby prawo do lokalu wchodziło w skład majątku osobistego matki, to jej mąż nie mógłby wykupić tego lokalu, ponieważ wcześniej osoby uprawnione powinny wskazać spółdzielni, której z nich przypadnie prawo do lokalu lub przysługuje roszczenie o członkostwo w spółdzielni.
Wkład mieszkaniowy (budowlany), podlega dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Jeżeli więc lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu wchodziło w skład majątku wspólnego małżeńskiego rodziców, to wówczas w skład spadku po matce wchodzi połowa wartości wkładu mieszkaniowego.
Autor pytania powinien wystąpić do spółdzielni z wnioskiem o wydanie zaświadczenia, jakiej wartości był wkład mieszkaniowy związany ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu w chwili śmierci matki (z ewentualną waloryzacją tego wkładu na dzień jej śmierci).
Następnie może wystąpić do ojczyma z roszczeniem o zapłatę kwoty odpowiadającej 1/4 wartości wkładu mieszkaniowego, który odziedziczył po matce.
Można to zrobić także umownie w drodze działu części spadku po matce, w wyniku którego wkład przypadnie mężowi matki w całości, a pan Adam otrzyma od niego stosowaną kwotę tytułem rozliczenia. Jeżeli mąż matki nie wypłaci mu tej kwoty we wskazanym terminie, wówczas pozostanie Panu droga postępowania sądowego.
Rozwiązanie umowne
Pan Kowalski po śmierci matki odziedziczył połowę wkładu mieszkaniowego w spółdzielczym mieszkaniu lokatorskim. Jego ojczym, mieszkający w tym mieszkaniu i będący członkiem spółdzielni, nie był gotów na natychmiastowe rozliczenie się z panem Kowalskim. Dlatego obaj panowie zdecydowali się na zawarcie umowy cywilno-prawnej, w której ojczym zobowiązał się do spłaty wartości odziedziczonej części wkładu mieszkaniowego w ratach przez najbliższe 5 lat.
Postępowanie sądowe
Pani Nowak po śmierci swojej matki miała prawo do połowy wkładu mieszkaniowego w spółdzielczym lokalu mieszkalnym, gdzie teraz mieszka jej ojczym. Po bezowocnych próbach polubownego uregulowania sprawy ani Nowak zdecydowała się na skierowanie sprawy do sądu, aby odzyskać należną jej część. Sąd, po analizie dokumentów i sytuacji prawnej, przyznał pani Nowak prawo do otrzymania od ojczyma kwoty równowartości 1/4 całkowitego wkładu mieszkaniowego, co stanowiło połowę wartości odziedziczonego wkładu po matce.
Sprzedaż i podział środków
Bracia Marek i Łukasz odziedziczyli połowę wkładu mieszkaniowego po zmarłej matce, który stanowił część spadku. Ich ojczym, zamieszkujący mieszkanie, nie był zainteresowany współdzieleniem praw do lokalu. Po serii rozmów wszyscy zgodzili się, że najlepszym rozwiązaniem będzie sprzedaż mieszkania i podział uzyskanych środków. Mieszkanie zostało sprzedane, a po odliczeniu wartości wkładu mieszkaniowego należącego do ojczyma, reszta środków została równo podzielona między braci.
Dziedziczenie wkładu mieszkaniowego może stanowić wyzwanie dla spadkobierców, szczególnie gdy dojdzie do konieczności porozumienia z pozostałymi członkami rodziny. Warto jednak zawsze starać się o rozwiązania kompromisowe.
Potrzebujesz wsparcia w sprawach dziedziczenia wkładu mieszkaniowego? Skorzystaj z naszych porad prawnych on-line i profesjonalnie przygotowanych pism, które pomogą Ci bezpiecznie przejść przez cały proces. Nasz zespół ekspertów jest do Twojej dyspozycji, więc opisz swój problem już teraz, korzystając z formularza umieszczonego poniżej.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Bogusław Nowakowski
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika
