• Data: 2024-12-02 • Autor: Katarzyna Bereda
Mąż był 16 lat użytkownikiem gruntu, który należał do jego zmarłego ojca. Nie przeprowadzono postępowania spadkowego. Zapewne mąż nie nabył także prawa do zasiedzenia tego gruntu. Czy nasz syn może wejść w prawa do użytkowania po ojcu, który niedawno zmarł? Nadmieniam jeszcze, że ja jako żona posiadam testament i dziedziczę po mężu 100%. Czy nasz syn ma prawo do użytkowania tego gruntu?
Jeżeli pozostali spadkobiercy po zmarłym ojcu męża nie upominają się o spadek i nie roszczą sobie praw do nieruchomości, to Państwa syn może dalej próbować użytkować nieruchomość, doliczając sobie czas użytkowania nieruchomości przez ojca, tak aby ostatecznie po 14 latach mogło dojść do zasiedzenia.
Zgodnie z treścią art. 172 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). § 2. Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.”.
Z uwagi na ten przepis po kolei należy omówić każdą z przesłanek zasiedzenia, a więc:
Posiadacz samoistny włada rzeczą „jak właściciel” (zob. art. 336 K.c.). Wykonuje zatem faktycznie uprawnienia składające się na treść prawa własności (zob. art. 140 K.c.). W szczególności korzysta z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, pobiera pożytki i dochody, a także uważa się za uprawnionego do rozporządzenia nią (zob. np. post. SN z 8.10.2008 r., V CSK 146/08,, Legalis).
Zgodnie natomiast z art. 176 K.c.: „§ 1. Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. § 2. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza.”.
Artykuł 176 K.c. pozwala nowemu posiadaczowi, a wiec synowi, doliczyć przy obliczaniu terminu zasiedzenia czas posiadania poprzednika, a wiec Pani męża. Doliczeniu podlega czas posiadania tylko takiego poprzednika, na rzecz którego biegło zasiedzenie, lecz do niego jeszcze nie doszło. Przykładowo, w postanowieniu z 3.11.1966 r. (III CR 223/66, OSNCP 1967, Nr 5, poz. 91, z glosą S. Breyera, NP 1968, Nr 4, s. 659) Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli zasiedzenie na rzecz poprzedniego posiadacza już nastąpiło, nie można – w celu stwierdzenia zasiedzenia – doliczać jego posiadania do posiadania osoby, na rzecz której poprzedni posiadacz przeniósł swoje posiadanie.
Jak wynika z powyższego, w Państwa przypadku może dojść do takiego przejęcia okresu poprzednika.
Kontynuowanie posiadania po ojcu
Pan Jan od 1985 r. użytkował nieruchomość rolną należącą formalnie do jego zmarłego ojca. Po śmierci Jana w 2005 r. jego syn Marek przejął gospodarstwo, kontynuując uprawę ziemi i korzystanie z niej „jak właściciel”. Pozostali spadkobiercy nigdy nie rościli sobie praw do tej nieruchomości, a Marek przez kolejne 15 lat użytkował ją nieprzerwanie. W 2020 r. Marek złożył wniosek o stwierdzenie zasiedzenia, powołując się na doliczenie okresu użytkowania przez ojca. Sąd uznał, że spełnione zostały przesłanki zasiedzenia, doliczając czas posiadania samoistnego Jana.
Posiadanie przez syna po śmierci matki
Pani Anna przez 25 lat użytkowała dom i ogród, które formalnie należały do jej zmarłej matki. Nie przeprowadzono postępowania spadkowego, a Anna mieszkała tam i zarządzała nieruchomością „jak właścicielka”. Po jej śmierci w 2010 r. syn Michał przejął nieruchomość i przez kolejne 10 lat mieszkał tam nieprzerwanie. W 2021 r. Michał złożył wniosek o zasiedzenie, doliczając czas posiadania matki. Sąd przyznał mu prawo własności nieruchomości przez zasiedzenie.
Kontynuacja użytkowania działki rekreacyjnej
Pan Tomasz od 1990 r. użytkował działkę rekreacyjną pozostawioną przez jego zmarłego dziadka. Rodzina nie przeprowadziła formalnego podziału spadku, a Tomasz regularnie korzystał z nieruchomości, ponosząc koszty utrzymania i budując domek letniskowy. Po śmierci Tomasza w 2015 r. jego córka Kasia przejęła działkę, kontynuując użytkowanie „jak właścicielka”. Po 5 latach (w 2020 r.) złożyła wniosek o zasiedzenie, wskazując na doliczenie okresu użytkowania przez ojca. Sąd uznał, że posiadanie przez ojca i córkę było ciągłe, co pozwoliło na zasiedzenie w złej wierze.
Syn może kontynuować użytkowanie nieruchomości po zmarłym ojcu, doliczając czas posiadania poprzednika, aby spełnić wymóg 30-letniego okresu zasiedzenia w złej wierze. Kluczowe jest wykazanie posiadania samoistnego, czyli korzystania z nieruchomości jak właściciel, oraz nieprzerwane użytkowanie gruntu przez całą rodzinę. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Oferujemy profesjonalne porady prawne oraz pomoc w sporządzaniu pism dotyczących zasiedzenia i praw do nieruchomości. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 1966 r., sygn. akt III CR 223/66
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika
