Dział spadku ze zniesieniem współwłasności

Postępowanie spadkowe po zmarłych dziadkach

W pierwszej kolejności, aby uregulować sprawy spadkowe, należy przeprowadzić postępowanie spadkowe po zmarłych dziadkach (czyli uzyskać potwierdzenie nabycia spadku), jeśli takie nie zostało przeprowadzone.

Po stwierdzeniu nabycia spadku można będzie decydować o losie udziałów w spadku np. zbyć je na rzecz innego spadkobiercy, czyli np. Pana.

Dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności

W Pana sprawie, żeby ponieść jak najniższe koszty, najpierw Pana wujek musi zrzec się swoich udziałów nieodpłatnie (lub odpłatnie) na rzecz Pana mamy w drodze działu spadku połączonego ze zniesieniem współwłasności.

Warto by było przeprowadzić dział spadku wraz ze zniesieniem współwłasności w następujący sposób:

1. Pana wujek zrzeka się nieodpłatnie części swoich udziałów nabytych w spadku (czyli udziałów w mieszkaniu) na rzecz jego siostry.

2. Następnie Pana mama dokonuje darowizny na Pana rzecz u notariusza.

Darowizna na rzecz syna a podatek od spadków i darowizn

Darowizna nieruchomości od mamy na rzecz Pana będzie zwolniona od podatku od spadków i darowizn, tak więc zapłaci Pan jedynie wynagrodzenie notariuszowi za sporządzenie takiej umowy. Można również sporządzić testament, ale wtedy Pan stanie się właścicielem nieruchomości dopiero po śmierci mamy.

Co się tyczy samego działu spadku:

W pierwszej kolejności z punktu widzenia trybu działu spadku można wyróżnić drogę sądową oraz notarialną.

Umowny dział spadku może obejmować cały spadek lub jego część. W umowie powinno się wskazać wartość spadku oraz sposób dokonania działu spadku. Forma umowy jest dowolna, ale w analizowanym przypadku, skoro przedmiotem działu spadku jest nieruchomość, umowa powinna być zawarta u notariusza.

Zobacz również: Jak wygląda rozprawa o dział spadku?

Dział spadku w drodze umowy notarialnej

Jeżeli między Państwem nie ma sporu co do sposobu działu spadku, ewentualnych rozliczeń itp. najprostszym, najszybszym, ale z kolei droższym sposobem jest umowny dział spadku przeprowadzony w drodze umowy notarialnej u notariusza. Chociaż notarialny podział spadku będzie kosztowniejszy niż sądowy, za to notariusz załatwi wszelkie formalności.

Jeśli chodzi o koszty notarialne działu spadku to podstawą do określenia maksymalnej stawki taksy notarialnej jest ogólna wartość majątku podlegającego działowi.

Koszty notarialne oblicza notariusz w zależności od tego, jaką stawkę przyjmie. Stawki określone są w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28.06.2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.

Notarialny dział spadku - koszty

Dział spadku ze zniesieniem współwłasności w postępowaniu sądowym

Drugim ze sposobów dokonania działu spadku jest droga sądowa – takie postępowanie jest najtańsze, ale też może dłużej trwać. Wniosek o dział spadku ze zniesieniem współwłasności może złożyć każdy ze spadkobierców.

We wniosku o dział spadku (który składa się do sądu właściwego ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli tego nie można ustalić – ze względu na położenie majątku spadkowego) należy powołać:

• postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia,
• spis inwentarza,
• jak również podać, jakie spadkodawca sporządził testamenty, gdzie zostały złożone i gdzie się znajdują.

Jeżeli spis inwentarza nie został sporządzony, należy we wniosku wskazać dokładnie majątek, który ma być przedmiotem działu.

W wypadku gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość, należy przedstawić dowody stwierdzające, że nieruchomość stanowiła własność spadkodawcy, należy więc dołączyć odpis z księgi wieczystej.

W postępowaniu spadkowym zarówno skład, jak i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd, który dokonuje tego na podstawie wyjaśnień uczestników postępowania. Od prawidłowego ustalenia wartości majątku spadkowego zależy obliczenie wielkości poszczególnych sched spadkowych przypadających na rzecz poszczególnych współspadkobierców.

Sposób dokonania działu spadku

Z punktu widzenia sposobu dokonania działu spadku, zarówno w trybie umownym, jak i spadkowym, można wyróżnić:

1. podział fizyczny spadku – podział w naturze,
2. przyznanie przedmiotów spadkowych jednemu spadkobiercy, z obowiązkiem spłaty pozostałych lub bez takiej spłaty,
3. podział cywilny – polega na sprzedaży przedmiotów wchodzących w skład spadku i podziale uzyskanej w ten sposób sumy między współspadkobierców.

Przy zgodnym podziale w zasadzie sąd związany jest sposobem podziału podanym przez spadkobierców w zgodnym wniosku. Może on od tego odstąpić jedynie wówczas, gdy występuje sprzeczność proponowanego podziału z prawem, zasadami współżycia społecznego albo też podział naruszałby w sposób rażący interesy osób uprawnionych. W braku zgodnego wniosku uczestników postępowania sąd powinien dokonać działu z uwzględnieniem składu dzielonego spadku oraz interesów poszczególnych współspadkobierców.

Opłaty sądowe w sprawie o dział spadku

Wysokość opłaty sądowej w sprawie o dział spadku wynosi (zgodnie z art. 51 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych):

• 500 zł – od wniosku o dział spadku,
• 300 zł – jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku,
• 1000 zł – od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności,
• 600 zł – od wniosku, jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności.

Reasumując, w Pana sprawie należy najpierw stwierdzić nabycie spadku po zmarłych dziadkach, następnie spadkobiercy, czyli Pana mama i wujek, muszą porozumieć się co do sposobu podziału spadku (droga sadowa lub notarialna). Po dokonaniu działu spadku i zniesieniu współwłasności Pana mama będzie mogła rozporządzić mieszkaniem na rzecz Pana w drodze umowy darowizny lub spisania testamentu na wypadek swojej śmierci.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.