• Data: 2023-11-05 • Autor: Joanna Korzeniewska
Sprawa spadkowa to dla wielu osób pierwsza okazja do kontaktu z sądem, choć pewne procedury można przeprowadzić także u notariusza. Kiedy zatem spadkobiercy chcą uregulować kwestie dziedziczenia, często zastanawiają się, jakie dokumenty są potrzebne do sprawy spadkowej. Czy odpisy aktu małżeństwa i aktu urodzenia są konieczne? Na te i inne pytania odpowiemy na przykładzie sprawy Pana Marcina, który zwrócił się do nas z następującym problemem:
Jakie dokumenty trzeba przedłożyć w sądzie cywilnym przy sprawie spadkowej? Czy ja jako rodzony brat mogę w brata imieniu wystąpić do urzędu stanu cywilnego o wydanie mi jego skróconego aktu urodzenia bez jego pisemnego upoważnienia?
Sprawy majątkowe, w tym spadkowe, potrafią czasem być skomplikowane, szczególnie, jeśli strony nie potrafią dojść do porozumienia. Jednakże jeśli nie ma kłótni, często można to rozstrzygnąć stosunkowo szybko i prosto. Trzeba jednak dopełnić kilku formalności, w tym załączyć odpowiednie dokumenty.
Jeśli sprawa ma zostać rozstrzygnięta w sądzie, przede wszystkim należy złożyć odpowiedni wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. We wniosku trzeba wskazać dane spadkodawcy – imię, nazwisko, adres, gdzie zmarł (miejscowość, bo od tego zależy właściwość sądu), stopień pokrewieństwa, a także kto jest spadkobiercą, jaki udział w spadku dziedziczy. Przykładowo zmarły nie był w związku małżeńskim, miał dwoje dzieci, to – wnoszę o stwierdzenie, ze spadek po … nabyli syn Adam i córka Ewa, każde – 1/2 udziału w spadku. Trzeba wskazać, czy dziedziczenie następuje z mocy ustawy, czy testamentu. Jeśli z mocy ustawy, to trzeba też dodać, że nie sporządzono testamentu oraz że nie toczyło się wcześniej postępowanie spadkowe. To, jakie dokumenty trzeba dołączyć, zależy od okoliczności danej sprawy, kto wchodzi w skład kręgu spadkobierców. Za każdym razem trzeba załączyć odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy.
Oprócz tego dokumenty potwierdzające pokrewieństwo, a więc przede wszystkim odpis skrócony aktu urodzenia. Jeśli jedna z uczestniczek jest mężatką i zmieniała nazwisko, powinno się również dołączyć odpis skrócony aktu małżeństwa. Odpis aktu małżeństwa trzeba również dać, jeśli w skład spadkobierców wchodzi również małżonek/małżonka. Jeśli np. mają dziedziczyć wnuki, powinny dać swój odpis aktu urodzenia oraz ojca/matki (zależnie, od której strony jest spadkodawca) itp. Ważne, żeby wykazać pokrewieństwo ze spadkodawcą. Jeśli był testament, należy oczywiście go dołączyć.
Ponadto niezbędne jest wniesienie opłaty – 100 zł od wniosku o nabycie spadku i 100 od każdego oświadczenia o przyjęciu/odrzuceniu spadku. Przykładowo, jeśli jest 1 spadkodawca i 2 spadkobierców, to 100 zł za wniosek o nabycie spadku i 200 za oświadczenia, razem 300. Jeśli minął termin na złożenie oświadczenia, czy przyjmuje się spadek czy nie (6 miesięcy), to nie można już złożyć oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku i zostaje on przyjęty automatycznie. Oprócz tego trzeba zapłacić 5 zł za wpis do rejestru spadkowego. Dowód opłat sądowych trzeba dołączyć do wniosku.
Powinno się dać tyle egzemplarzy, ile jest uczestników + 1 dla sądu. Jeśli jest w postępowaniu Pan i brat, wówczas dwa egzemplarze (1 dla sądu i 1 dla brata). Gdyby oprócz Pana były 2 osoby, wówczas łącznie 3 odpisy wniosku. Do każdego te same załączniki (odpisy i opłaty), w tych egzemplarzach dla uczestników mogą być kopie, nie ma potrzeby do każdego dawać oryginału odpisów aktów stanu cywilnego.
Co do tego, czy może Pan dostać odpis brata – zgodnie z art. 45 ustawy prawo o aktach stanu cywilnego odpis aktu stanu cywilnego wydaje się osobie, której dotyczy, małżonkowi, zstępnym, wstępnym , rodzeństwu, osobie, która ma interes prawny. Tak więc jako brat może Pan otrzymać, ale i tak w USC trzeba wypełnić formularz, gdzie będzie też wpisany cel, dlaczego jest Panu potrzebne. Wpisuje Pan, że do postępowania spadkowego i to wystarczy. W ostateczności gdyby nie chcieli dać (choć powinni), to Pan da wniosek bez tego aktu. Sąd wezwie do jego przedłożenia, a wtedy Pan z pismem z sądu pójdzie do USC i na tej podstawie dadzą. Jest to jednak ostateczność, gdyż i tak powinni dać, tym bardziej, że jest Pan bratem i ma Pan interes prawny.
Przykład 1
Pani Anna dziedziczy wraz ze swoją mama i bratem mieszkanie po ojcu. Żeby móc rozpocząć sprawę spadkową, musi zgromadzić potrzebne dokumenty. Potrzebuje więc odpisu aktu zgonu swojego ojca, a także swojego i pozostałych osób odpisy aktu urodzenia. Jako że pani Anna jest mężatką, musi także z USC odebrać odpis skróconego aktu małżeństwa.
Przykład 2
Pani Iwona będzie dziedziczyć po swoim dziadku razem z ciocią i wujkiem – ponieważ jej matka umarła, a ona sama jest jedynaczką. Aby móc otrzymać spadek, powinna wystąpić do USC z wnioskiem o wydanie odpisu aktu urodzenia swojego, ale także swojej matki (oraz odpis aktu małżeństwa z ojcem) – by móc udowodnić swoje prawo do dziedziczenia po dziadku jako wnuczka.
Dziedziczenie jest sformalizowaną czynnością składającą się z różnych etapów. Aby móc otworzyć sprawę spadkową, konieczne jest oczywiście zgromadzenie potrzebnych dokumentów. Zasadniczo uzyskamy je w urzędzie stanu cywilnego na wniosek, w którym trzeba wskazać interes prawny.
Jeśli nie jesteś pewien, jakie dokumenty będą potrzebne do sprawy spadkowej w Waszej rodzinie, warto zasięgnąć profesjonalnej porady. Doświadczeni prawniczy dokonają analizy Twojej sytuacji i dokładnie powiedzą, co i gdzie trzeba załatwić, by sprawa spadkowa została przeprowadzona szybko i sprawnie.
W celu opisania swojej sytuacji, skorzystaj z formularza umieszczonego pod tym artykułem, zapraszamy.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego - Dz.U. 2014 poz. 1741
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Joanna Korzeniewska
Randa prawny.
Zapytaj prawnika
