Brak wiedzy o odrzuceniu spadku przez najbliższych zmarłego

Zacznijmy do tego, że zgodnie z art. 931 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) „w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych”.

Artykuł 932 K.c. mówi, że „w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek, rodzice i rodzeństwo”.

Na podstawie art. 1012 K.c. „spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić”.

Według art. 1020 K.c. „spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku”.

Biorąc pod uwagę brzmienie powyższych przepisów oraz treść podanych przez Panią informacji, stwierdzić należy, że została Pani powołana do spadku po śmierci brata, ponieważ jego ustawowi spadkobiercy, tj. żona oraz dziecko, odrzucili spadek.

Zgodnie z art. 1015 K.c. „oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku po bracie może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania”.

Jak liczyć 6-miesięczny termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku?

W omawianym przypadku podstawową kwestią jest rozważenie, od kiedy liczy się dla Pani sześciomiesięczny termin na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Bieg terminu do złożenia oświadczenia rozpoczyna się od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do dziedziczenia po danym spadkodawcy.

Taka konstrukcja oznacza, że początek biegu terminu dla każdego spadkobiercy ustalany powinien być indywidualnie i może zakończyć swój bieg w różnym czasie.

Początek biegu terminu wskazanego w komentowanym przepisie ustalany jest według daty dowiedzenia się o tytule powołania do spadku. Stąd też dla spadkobiercy ustawowego będzie to z zasady data, w której dowiedział się o śmierci spadkodawcy, o ile w tej dacie wiedział o łączącym go ze zmarłym pokrewieństwie uzasadniającym powołanie do dziedziczenia w pierwszej kolejności.

Jeżeli zaś chodzi o spadkobiercę ustawowego powołanego w dalszej kolejności, to bieg terminu rozpocznie się od dnia, w którym dowiedział się on, iż wyprzedzający go spadkobierca utracił tytuł powołania do dziedziczenia, tj. został wyłączony od dziedziczenia tak jakby nie dożył chwili otwarcia spadku, np. spadek odrzucił.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że dla Pani nie minął sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku. Jest tak, dlatego że dla Pani termin ten nie rozpoczął się w dniu, w którym dowiedziała się Pani o śmierci brata, ponieważ wiedząc, że posiadał on dzieci i żonę, nie mogła Pani domniemywać, że spadek zostanie przez nich odrzucony, a Pani stanie się ustawowym spadkobiercą po bracie.

O przyjęciu lub odrzuceniu spadku zawiadamia się wszystkie osoby, które według oświadczenia i przedstawionych dokumentów są powołane do dziedziczenia, choćby w dalszej kolejności. Na podstawie powyższego przepisu sąd spadku dokonuje zawiadomień bezpośrednio po przesłaniu mu oświadczeń o odrzuceniu spadku.

Należy zatem przyjąć, że termin do złożenia przez Panią oświadczenia o odrzuceniu spadku po bracie rozpoczął swój bieg od dnia, w którym otrzymała Pani zawiadomienie, że żona i dziecko spadkodawcy odrzucili spadek po nim spadek.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, ma Pani jeszcze czas i pełne prawo do złożenia u notariusza oświadczenia o odrzuceniu spadku po bracie.

Długi spadkowe – kolejność dziedziczenia

Ponieważ Pani ojciec zmarł, a Pani brat żył jeszcze na dzień jego śmierci, to według prawa był spadkobiercą ustawowym po swoim ojcu. Jeśli Pani brat w ciągu 6 miesięcy nie odrzucił spadku po śmierci ojca, to przyjmuje się, że przyjął spadek wprost. Udział w spadku, który de facto odziedziczył Pani brat, po jego śmierci przechodzi na jego spadkobierców ustawowych. Jeśli żona i dziecko Pani brata odrzucili spadek, a Pani również wraz z mamą spadek odrzucicie, to udział spadkowy, który przypadał na rzecz Pani brata po ojcu, przejdzie na rzecz gminy.

Przykłady

Jan Kowalski zmarł, pozostawiając po sobie długi. Jego syn, Adam, był pierwszym w kolejności spadkobiercą. Adam, mając świadomość zadłużenia, szybko odrzucił spadek. Jego siostra, Ewa, nie została poinformowana o śmierci ojca, a tym samym o możliwości dziedziczenia, ponieważ przez kilka lat mieszkała za granicą. Gdy wróciła i dowiedziała się o sytuacji, jej termin na odrzucenie spadku już upłynął, co skutkowało tym, że musiała przejąć długi.

Barbara Nowak po śmierci męża nie zdawała sobie sprawy, że jej teściowa, która zmarła dwa lata wcześniej, zostawiła po sobie znaczne długi. Gdy dowiedziała się o tym od adwokata rodziny, który prowadził sprawy spadkowe, okazało się, że ma jeszcze krótki czas na odrzucenie spadku. Dzięki szybkiej decyzji uniknęła przejęcia odpowiedzialności za długi, które mogłyby znacząco wpłynąć na jej finansową stabilność.

Michał Lewandowski, nieświadomy, że jego kuzyn odrzucił spadek po ich wspólnym wujku, długo nie podejmował żadnych działań. Kuzyn nie informował rodziny o swojej decyzji, wierząc, że nie ma takiego obowiązku. Gdy Michał wreszcie otrzymał oficjalne powiadomienie z sądu o swoim prawie do dziedziczenia, szybko zdecydował się na odrzucenie spadku, mając na uwadze zgromadzone przez wujka długi. Michałowi udało się to zrobić w terminie, chroniąc się przed niechcianymi zobowiązaniami finansowymi.

Podsumowanie

Brak wiedzy o odrzuceniu spadku przez najbliższych zmarłego może prowadzić do niechcianych konsekwencji finansowych dla pozostałych spadkobierców. W artykule omówiono przepisy prawne dotyczące terminów i warunków przyjęcia lub odrzucenia spadku, podkreślając znaczenie terminowego złożenia oświadczenia. Świadomość prawna i szybka reakcja są kluczowe w zarządzaniu dziedzictwem po zmarłym, co pozwala uniknąć przejęcia długów czy innych nieprzewidzianych problemów.

Oferta porad prawnych

Zapewniamy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu pism dotyczących spadków. Skontaktuj się z nami, aby skutecznie zarządzać sprawami spadkowymi i uniknąć potencjalnych komplikacji prawnych. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.